به گزارش خبرنگار دامپزشک نیوز_ شیوع ویروس کرونا در جهان همه مردم دنیا را نسبت به این ویروس موذی که فعلا درمانی هم برای آن وجود ندراد دچار ترس و اظطراب کرده است. منشا اولیه این بیماری از چین و از نوعی حیوان بوده است و اگرچه اکنون دیگر از انسان به انسان دیگر در حال انتقال است اما نگرانی های بسیاری از احتمال مبتلا شدن حیوانات خانگی و حتی دام هایی که از آن ها فرآورده گوشتی و یا دامی تهیه می شود وجود دارد. به هرحال این نگرانی بی مورد نیست و حقیقت آن است که اگر این احتمال به واقعیت بپبوندد، این مشکل جهانی از آنچه هست بحرانی تر خواهد شد.
از سویی علی رغم آنکه از سوی پزشکان و متخصصان دامپزشکی عنوان می شود که کرونا به دام و طیور منتقل نمیشود و کرونا بر فرآورده های دامی و گوشتی تاثیری ندارد اما خبر مبتلا شدن یک سگ هنگ کنگی به خفیفی از ویروس کرونا و تایید مقام‌های سازمان بهداشت جهانی نگرانی ها را نیز تشدید کرده است.
به همین سبب به سراغ دکتر علی تقی پور متخصص برجسته بیماری های داخلی دام های کوچک و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد کرج رفته و با او در مورد همه ابعاد این ویروس به گفت و گو پرداخته ایم:
کرونا، ویروسی با قدمت 5 هزار سال
دکتر تقی پور در ابتدا درباره ویروس کرونا و منشا اولیه و بیماری زایی آن به خبرنگار دامپزشک نیوز گفت: «کرونا ویروس گروه بزرگی از ویروس های دارای RNA تک رشته ای و انولوپ دار هستند که ساختار پوشش یا انولوپ که از فسفولیپید و پروتئین های سلول های میزبان و مقداری از گلیکوپروتئین های ویروس تشکیل شده به نظر می رسد که عامل گریز ویروس از سیستم ایمنی بدن میزبان و همچنین اتصال به گیرنده های سطحی سلول های سالم است. »
او ادامه داد: «البته وجود همین پوشش باعث می شود که ویروس های دارای انولوپ به عوامل محیطی و ضدعفونی کننده های رایج حساس تر باشند. همچنین کرونا ویروس ها بعنوان بزرگترین ویرس های واجد RNA با قدمتی بین حدود ۵ هزارسال هستند که اولین بار در دهه های ۵۰ و ۶۰ میلادی گونه های مبتلا کننده حیوانات و انسان شناسایی شدند.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: « در طب دامپزشکی عامل برونشیت عفونی پرندگان، انتریت کرونا ویروسی در سگها، پریتونیت عفونی گربه ها و انتریت های گوساله ها از مهمترین مشکلات بالینی ایجاد شده توسط این گروه ویروسی است، در انسان مسئولیت بخشی از موارد سرماخوردگی و درکنر آن بیماری های SARS، MERS و در حال حاضر COVID-19 بیماریهایی است که به این گروه از ویروس ها نسبت داده می شود. با توجه به بیماری های فوق الذکر می توان ملاحظه کرد که درگیری با گونه های کرونا ویروس می توانند از یک درگیری بدون علامت و یا یک بیماری تحت بالینی تا بیماریهای حاد مولتی سیستمیک متفاوت باشند.»
راه های انتقال کرونا ویروس به انسان
او در مورد راههای انتقال کرونا ویروس ها نیز بیان کرد: «راه های انتقال کرونا ویروس ها متعدد هستند، برخی از طریق ترشحات تنفسی، برخی به شکل fecal- oral، ولی مورد مهم این هست که به دلیل بزرگ و سنگین بودن ویروس احتمال درگیری ائروسل بسیار کم است و مهمترین عامل انتقال آلودگی محیطی است.در موارد عفونت های کرونا ویروس حدت، توانایی ها و ویژگی های ویروس به انضمام توانایی های سیستم ایمنی بدن میزبان و در برخی موارد ویژگی های ژنتیکی بیمار می توانند روند بالینی و سرنوشت بیمار را رقم بزنند.»
متخصص بیماری های داخلی دام های کوچک در مورد انتقال این ویروس از طریق خفاش و صحت این موضوع نیز بیان کرد: «آنالیزهای فیلوژنتیک انجام شده نشان می دهد که خفاش به عنوان مخزن ویروس مطرح باشد و مطالعات در مورد میزبان واسط ادامه دارد که اگر چه پنگولین ها یا مورچه خوار فلس دار که یکی از مهمترین پستانداران در معرض قاچاق و انقراض توسط بشر می باشد تا حال حاضر محتمل ترین میزبان واسط محسوب می شوند.»
کاهش شدت واگیری ویروس کرونا با گرم شدن هوا
دکتر تقی پور همچنین در مورد حساسیت این ویروس به دما نیز عنوان کرد:« عوامل متعددی مثل دما، نور ، زمان و رطوبت در بقاء ویروس دخیل هستند که البته ویروس جزو ویروس های حساس به دماست، دمای ۷۰ درجه سانتیگراد توسط سازمان بهداشت جهانی جهت پخت و پز به عنوان دمای غیرفعال کردن ویروس عنوان شده است ولی بنظر نمیرسد که عواملی مثل گرم شدن هوا در مناطق معتدل در حذف ویروس مؤثر باشد البته که از شدت واگیری از محیط هایی که تحت گرما و تابش مستقیم نور آفتاب باشند خواهد کاست۰
کرونا و تهدید حیوانات خانگی و حیات وحش از سوی این ویروس
متخصص برجسته بیماری های داخلی دام های کوچک درباره ابتلای حیوانات خانگی به این ویروس نیز گفت: «در مورد حیوانات خانگی تا به امروز گزارش معتبری بر وجود بیماری در حیوانات خانگی گزارش نشده و منابع انسانی تنها مطرح هستند، توجه داشته باشیم که اگر قرار هست تهدیدی هم برای حیوانات خانگی وجود داشته باشد از جانب انسان و صاحبان حیوانات خانگی است نه خود آنها بنابراین در این شرایط همانطور که بواسطه احتمال آلودگی های بدون علامت از دست دادن و روبوسی عزیزانمان خودداری می کنیم از ارتباط غیرمتعارف با حیوانات خانگی مان هم بهتر است جلوگیری کنیم مثل ارائه غذای دهان زده شده توسط صاحب حیوان، در دسترس قرار دادن دستمال کاغذی آلوده شده با ترشحات دستگاه تنفس برای حیوان، عطسه و سرفه در صورت حیوان خانگی و … و بدانیم که در مورد COVID-19 در حال حاضر تهدید اصلی برای حیوانات خانگی، ما هستیم.»
او ادامه داد :« احتمال انتقال مکانیکی همانطور که دست، کف کفش، سطوح، دستگیره اتومبیل و صندلی مترو ، مواد خریداری شده سوپرمارکتی، دکمه آسانسور و … نقش دارند، حیوانات خانگی اگر در بیرون از منزل با ترشحات آلوده تماس پیدا کنند می توانند آن را جابجا کنند، بطور منطقی برای ویروس در مدت بقای محیطی تفاوتی وجود ندارد که روی دست انسان باشد یا روی کف پاهای حیوان خانگی. ولی اینکه بیماری به شکل بالینی در حیوانات خانگی بروز کند و ویروس به عنوان میزبان از آنها استفاده کرده و تکثیر و منتقل شود، گزارشی وجود ندارد.»
دکتر تقی پور متذکر شد: «در مورد حیوانات حیات وحش هم بواسطه فاصله فیزیکی که با جوامع بشری دارند به نظر نمی رسد تهدیدی وجود داشته باشد ولی چون جمعیت حیوانات وحشی تحت کنترل های بهداشتی قرار ندارند ارزیابی و بررسی و همینطور اعلام نظر در موردشان در این مقوله بسیار سخت هست، به هر جهت نگهداری از گونه های حیات وحش ( حیواناتی که منشاء تهیه آنها طبیعت است) بسیار ناپسند، غیر اخلاقی و غیرعقلانی است و ربط چندانی به اپیدمی فعلی COVID-19 ندارد.
بروز کرونا در حیوانات خانگی دور از ذهن است
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد کرج در مورد ابتلای سگ هنگ کنگی به نوع خفیف کرونا و توانایی این ویروس در مورد مریض کردن حیوانات نیز بیان کرد: «خبر اخیر مربوط به سگی است که تحت نگهداری توسط فرد انسانی مبتلا بوده است و بدون علامت بالینی در نمونه برداری دهان ویروس جدا شده ولی از حیوانات تا این لحظه ( دوازدهم اسفندماه ۱۳۹۸) گزارش ابتلا بالینی( رد شدن ویروس از سد ایمنی، نداشتن ایمنی ذاتی، میزبان قرار گرفتن سلول حیوان خانگی، تکثیر ویروس و بروز علائم تحت بالینی و بالینی و در نهایت دفع و انتشار ویروس از طریق ترشحات حیوان) تأیید نشده و بنظر میرسد همانطور که قبلا عرض کردم به عنوان آلودگی محیطی با توجه به بیمار بودن صاحب سگ تست مثبت شده باشد. ولی پیگیر گزارشات معتبر مربوطه هستیم.»
او ادامه داد: «همانطور که دور از ذهن بود که با مخزن و میزبانی خفاش، شتر، و احتمالا پنگولین و … جامعه انسانی اینچنین درگیری پیدا کند، به همان اندازه هم موتاسیون ویروس و بیماریزایی آن در حیوانات خانگی هم دور از ذهن است ولی مشاهده کردیم که مورد اول اتفاق افتاد. بنابراین امروز که ما انسانها احتمال دارد که تهدیدی برای حیوانات خانگی باشیم باید بیشتر رعایت سلامت و مسائل بهداشتی را داشته باشیم. بهترین راه حل برای بیرون رفتن از این مشکل فعلی جوامع انسانی که ممکن است، شاید تهدیدی هم برای حیوانات باشد سریعتر بیرون رفتن از این بحران و محدود شدن میزبانان ویروس است که تنها با رعایت کردن و مسئولیت پذیری فرد فرد ما اتفاق می افتد.»
راه های حفاظت از حیوانات خانگی در برابر ویروس کرونا
بسیاری از مردم که در خانه از حیوانات خانگی نگهداری می کنند این روزها بیشتر از سایر افراد جامعه بابت ضد عفونی کردن فضای خانه شان و جلوگیری از مبتلا شدن به این ویروس دچار استرس و اضطراب شده اند، چرا که نمی دانند چگونه هم خود و هم حیوان خانگی خود را از این ویروس در امان نگه دارند، دکتر تقی پور در پاسخ به این سوال آن ها که برای ضدعفونی کردن حیوانات چه راهکار هایی را باید انجام دهند بیان کرد: «در وضعیت فعلی از بیرون بردن و گردش حیوانات خودداری کرده یا مدت زمان را به حداقل برسانیم، در صورت نیاز به بیرون بردن حیوان حتما از باکس حمل و نقل استفاده شود، در صورت نیاز به راه بردن حیوان از مکانهای کم تردد عبور داده شوند و از پاپوش جهت جلوگیری از آلوده شدن استفاده شود، به افراد دیگر اجازه لمس و بغل کردن حیوان خانگی خود را ندهیم و به حیوانات خانگی دیگران هم دست نزنیم، از غذای تجاری بسته بندی و یا پخته شده در تغذیه حیوانات استفاده شود، دست و پای حیوان بلافاصله بعد از مراجعه به منزل با محلول های صابونی مخصوص حیوانات به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه شستشو شود و اجازه دهیم ماده شستشو به تمام بخش های لای پنجه ها، بالشتک های کف دست وپا و ناخن ها برسد، محلولهای الکلی باعث خشکی پوست می شوند البته اگر اشکال تجاری اختصاصی برای حیوانات وجود دارند قابل استفاده است، به هر جهت همان اصول بهداشتی که در این روزها برای خودمان رعایت می کنیم در مورد حیوانات خانگی هم رعایت شود البته با این تفاوت که در مورد آنها تنها خطر انتقال مکانیکی( جابجایی ویروس) و جلوگیری از تهدید احتمالی برای سلامتی خود حیوان خانگی است. »
لزوم افزایش سواد بهداشتی برای مقابله با کرونا ویروس
او در پایان به چند نکته در مورد پیشگیری و مقابله با این ویروس پرداخت و بیان کرد: «در شرایط همه گیری بیماریهای عفونی بهترین راه خاتمه دادن به بحران، افزایش سواد بهداشتی و سلامتی در تک تک افراد جامعه است، در نظر داشته باشیم که درصد بالایی از افراد مبتلا علائم شدید و بارزی ندارند پس هرکدام از ما ممکن است ناقل باشیم بنابراین باید مراقب خودمان و سایر افراد جامعه باشیم.»
این پزشک متخصص ادامه داد: «ابتلا به کرونا ویروس به هیچ عنوان نشان دهنده یک نقص اجتماعی یا اخلاقی یا بهداشتی نیست بنابراین وجود بیماری در خودمان را انکار نکنیم و از طرفی هیچ کس را عاری از بیماری ندانیم و مسائل بهداشتی را رعایت کنیم، سطح سیستم ایمنی را بالا ببریم، تغذیه مناسب و سالم، هیدراتاسیون مناسب بدن، ورزش، خواب کافی در شبانه روز و از همه مهمتر کنترل و مدیریت استرس به هوراه رعایت بهداشت و اجتناب از تماس های غیر ضروری بهترین راه خاتمه دادن به میزبانی ویروس و در نهایت رانده شدن آن است.»
خبرنگار دامپزشک نیوز: مهسا فتح آبادی
دبیر خبر: سپیده قاضی نژاد
انتهای پیام/
