به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایسنا، دکتر مصطفی کنارکوهی در نشست خبری که به مناسبت روز دامپزشکی امروز (۱۵ مهرماه) برگزار شد، با اشاره به برگزاری مجازی برنامه‌های ویژه این روز اظهار کرد: دامپزشکی یک حوزه عام است که بسیاری از حوزه‌ها را پوشش می‌دهد. دامپزشک، شخصی است که دام را درمان و برای ادامه حیات دام تلاش می‌کند و به سلامت حیوانات می‌پردازد اما در تعریف کلی که در کشور ما و در اقصی نقاط جهان وجود دارد، فعالیت‌های دامپزشکی طیف وسیعی شامل آموزش، درمان، دارو، علوم پایه و بهداشت فراورده‌های خام دامی را شامل می‌شود.
به گزارش ایسنا، وی افزود: دام موجودی است که به مصرف انسان می‌رسد و دام‌ها شامل گاو، گوسفند، گاومیش، ماهی، پرندگان و کرم ابریشم هستند. بر اساس تقسیم‌بندی‌های متفاوت، اصلی‌ترین وظیفه ما در دو بخش خلاصه می‌شود؛ بخش اول تامین بهداشت دام در زمان حیات است که شامل پیشگیری و پایش بیماری و انجام واکسیناسیون است.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: پس از حیات دام و در کشتارگاه‌ها نیز کنترل بهداشتی فرآورده و نظارت بر اماکن عرضه، وظیفه سازمان دامپزشکی است.
وی افزود: علم طب دارای یک بیس است که به آن علوم پایه گفته می‌شود و تمام کسانی که قرار است به بهداشت جامعه بشری کمک کنند باید تحصیلات آکادمیک این مقطع را طی کنند؛ در مقاطع بالاتر نیز تنها دامپزشکان و پزشکان هستند که در خصوص بیماریهای مرتبط با میکروارگانیسم تحصیل می‌کنند.
کنارکوهی بیان کرد: تقریبا نمی‌توانیم ادعا کنیم که خانواده میکروبی وجود داشته باشد که در انسان بیماری ایجاد کند اما در حیوان بیماری ایجاد نکند. البته برعکس این موضوع نیز صدق می‌کند. منظور از حیوان؛ خزندگان، پرندگان، و پستانداران است و هیچ قارچ، ویروس و میکروبی نمی‌توانیم پیدا کنیم که در حیوان بیماری ایجاد کند اما در انسان بیماری ایجاد نکند.
وی افزود: به عنوان مثال کروناویروس یک خانواده بزرگ ویروس است اما چیزی که بیماری را همیشه شاخص و آشکار می‌کند، میزبان و شرایط محیط است یعنی وقتی قرار است بیماری به وجود آید؛ باید ویروس، شرایط محیطی و میزبان وجود داشته باشند تا بیماری ایجاد شود.
کروناویروس جایگاه دقیق خود را پیدا کرده است
کنارکوهی ادامه داد: کروناویروس سال‌ها است که در بدن همه ما وجود داشته اما از حدود ۱۲ سال پیش که “مرس” و پس از آن “سارس” به وجود آمدند و اکنون نیز تبدیل به ویروس کووید – ۱۹ شده است، دقیقا ویروس جایگاه خود که ریه و بدن انسان است را پیدا کرده است.
وی اضافه کرد: این اتفاق دقیقا برای آنفلوآنزا نیز در سال ۱۹۱۸ به وجود آمد و در طول تاریخ بیماریهای مختلف دیگری نیز اینگونه به وجود آمدند.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: میکروب‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها برای ادامه حیات نیاز به شرایط محیطی دارند؛ یکی از عوامل محیطی PH محیط زندگی است که می‌تواند به دلیل تغییر فصل و دما تغییر کند. PH محیط شامل آب، هوا و خاک است. تغییر دما و رطوبت باعث می‌شود که PH محیط تغییر پیدا کند و به سمتی برود که می‌تواند شرایط ادامه زندگی و تکثیر میکروب‌ها را افزایش دهد.
وی افزود: در پاییز در همه جوامع بشری این اتفاق رخ می‌دهد و در نتیجه، انواع و اقسام میکروب‌ها خود را با محیط وفق می‌دهند و در بدن میزبان رشد می‌کنند.
در ایمن‌سازی، دغدغه داریم
کنارکوهی تصریح کرد: همه این مسائل باعث می‌شود که در پاییز و با تغییر فصل، شاهد بروز بیماری‌هایی باشیم. بیماریهای عمده‌ای که پیش‌بینی می‌کنیم شامل آنفلوآنزای پرندگان، تب‌برفکی و بیماری LSD است. بر این اساس برنامه‌ریزی می‌کنیم تا بتوانیم از پس هزینه‌های سرسام‌آور ایمن‌سازی برآییم.
وی گفت: ما در حوزه ایمن‌سازی، واقعا دغدغه داریم و شاید امسال به دلیل کمبودهای موجود، نتوانیم آنگونه که باید در این حوزه خدمت‌رسانی کنیم اما همه تلاش خود را می‌کنیم.
کروناویروس می‌تواند از بدن انسان به بدن حیوان منتقل شود
مدیرکل دامپزشکی خوزستان در پاسخ به اینکه آیا کروناویروس از دام به انسان و بر عکس منتقل می‌شود؟ بیان کرد: برای اینکه بیماری به وجود بیاید حتما باید عامل بیماری، میزبان خود را شناسایی کند. کروناویروس در چهارپایان و پرندگان در طول تاریخ وجود داشته اما آن گونه‌ای از این ویروس که در انسان بیماری ایجاد می‌کند، جهش ژنتیکی داشته است.
وی افزود: در واقع این ویروس اگر با شرایط مشابه در بدن هر نوع حیوان قرار گیرد، بیماری ایجاد نمی‌کند. هر چند که ماهیت این ویروس بسیار متفاوت است و پیش‌بینی درباره کرونا کار سختی است.
کنارکوهی ادامه داد: تمام یافته‌های ما تاکنون نشان می‌دهد که کروناویروس می‌تواند از بدن انسان آلوده به بدن حیوان منتقل شود اما بیماری ایجاد نمی‌کند. با توجه به اینکه کووید – ۱۹ جزو بیماریهای مختل‌کننده تشکیلات دامپزشکی جهانی نیست، برنامه خاصی برای مقابله با کروناویروس در بخش دامپزشکی در جهان وجود ندارد.
وی افزود: هر چند در فعالیت‌های مربوطه و عمدتا پس از کشتار دام در کشتارگاه‌های دام و طیور و در مرکز عرضه و بسته‌بندی، آموزش‌های لازم داده شده است اما فعالیت خاصی در ارتباط با خود ویروس انجام نشده است.
انتقال ثانویه کرونا از فرآورده دامی به انسان
مدیرکل دامپزشکی خوزستان تاکید کرد: البته ویروس کرونا می‌تواند به صورت ثانویه به فراورده دامی منتقل شود. به عنوان مثال اگر فردی بیمار باشد، کروناویروس را از طریق ترشحات به فرآورده منتقل می‌کند. به این دلیل، پروتکل‌های بهداشتی ابلاغیه از وزارت بهداشت در حوزه دامپزشکی کاملا رعایت می‌شوند.
به گزارش ایسنا، وی افزود: ظن قوی این است که بیماری کووید – ۱۹ از طریق خفاش به انسان منتقل شده است و به نظر می‌رسد که از طریق خوردن خفاش، کروناویروس تبدیل به پاندمی جهانی شده است.
کنارکوهی بیان کرد: با توجه به اینکه علم انسان تجربی است، این تجربه را به تاریخ پزشکی خود اضافه می‌کنیم که هیچ انسانی نباید موجودی را که از نظر بهداشتی تایید نشده است، مصرف کند.
وی افزود: متاسفانه این اتفاق در کشور ما نیز می‌افتد. علی‌رغم توصیه‌های بهداشتی بسیار زیاد، فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که در بخش آموزش و صنعت انجام شده، باز هم شاهد این هستیم که افرادی مرغ زنده و یا فرآورده‌های را از مکان‌های نامعتبر تهیه می‌کنند.
خطر تهیه فرآورده‌های دامی و مرغ از مکان‌های غیرمجاز
مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: این باور و فرهنگ غلط ممکن است روزی باعث شود از طریق مرغ زنده‌ای که در مکان‌های غیرمجاز عرضه می‌شود، بیماری شیوع پیدا کند، پس بهتر است کاری که کشورهای پیشرفته انجام داده‌اند را در پیش بگیریم. وقتی توان اجریی ما در حدی نیست که بتوانیم این مکان‌های غیرمجاز را جمع‌آوری کنیم بهترین کار این است که مردم را از طریق رسانه‌ها و فضای مجازی آگاه کنیم زیرا تهیه مرغ زنده از مکان‌های غیرمجاز و فرآورده‌های دامی، خطرناک است.
تمایل به تهیه مرغ و گوشت زنده غیربهداشتی، با وجود کشتارگاه‌های پیشرفته
کنارکوهی با اشاره به بهره‌برداری از یک کشتارگاه صنعتی تا یک سال آینده، افزود: وقتی کشتارگاهی بر اساس آیتم‌های علمی به وجود آید، آنقدر در سلامت تاثیرگذار خواهد بود که می‌تواند دو بیمارستان را تعطیل کند.
وی افزود: در استان خوزستان ۹ کشتارگاه طیور وجود دارد که دو کشتارگاه تمام‌صنعتی و پیشرفته نیز به این تعداد اضافه شده است.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان ادامه داد: ما این ظرفیت‌ها را در استان خوزستان داریم اما متاسفانه مردم به تهیه مرغ و گوشت از مکان‌های عرضه مرغ و دام زنده غیربهداشتی تمایل دارند.
تعهد نمی‌دهیم که مرغ و گوشت خارج از شبکه، سالم باشند
کنارکوهی گفت: کشتارگاه‌های استان خوزستان دارای ظرفیت زیادی هستند، به گونه‌ای که نیاز استان‌های اطراف را نیز تامین می‌کنند اما با این حال، اشخاصی را می‌بینیم که مرغ زنده عرضه می‌کنند.
وی افزود: این روند باعث می‌شود که سیستم عرضه و تولید دچار اختلال شود و بیماری انتقال یابد.
به گزارش ایسنا، مدیرکل دامپزشکی خوزستان تاکید کرد: توصیه ما به مردم این است که به بخش بهداشت و امنیت غذایی به ویژه در حوزه دامپزشکی اعتماد کنند. هر محموله‌ای که نشان دامپزشکی داشته باشد از نظر ما قابل تایید است اما برای عرضه‌های خارج از شبکه هیچ تعهدی نمی‌دهیم که سالم باشند و ضرری به سلامت جامعه وارد نکنند.
۸۵ درصد دامپروی‌های خوزستان سنتی هستند
وی تصریح کرد: صنعت کشاورزی و دامپروری در گذشته یکی از صنایع مادر بوده اما اکنون اینگونه نیست.
کنارکوهی افزود: در حال حاضر حدود ۲۵۰ هزار خانوار از صنعت دامپروری در خوزستان ارتزاق می‌کنند. حدود ۸۵ درصد دامپروی‌های خوزستان نیز سنتی هستند یعنی هر دامپرور از یک تا ۲۰ گاو را پرورش می‌دهد.
وی بیان کرد: استان خوزستان یکی از استان‌های دامپروری کشور است و گونه‌هایی که در خوزستان وجود دارد، در جهان بی‌نظیر هستند، به عنوان مثال گاومیش‌ها.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: هر چقدر برای این صنعت هزینه کنیم در واقع برای آینده سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و هر چه به دامپزشکی خدمات مالی و نیروی انسانی برسد، قطعا تاثیر آن را در جامعه خواهیم دید.
افزایش سرسام‌آور قیمت واکسن دام و طیور
وی تصریح کرد: هر چند اکنون نسبت به بیماریهای دامی آرامش نسبی در استان خوزستان داریم اما نمی‌توانیم برای سال آینده این وضعیت را داشته باشیم. تا سال گذشته واکسن را رایگان به دامدار ارائه می‌دادیم اما امسال به دلایل مختلف، هزینه هر واکسن دام و طیور مثلا ۵۰ هزار تومان است. این هزینه‌ها برای دامدار، سرسام‌آور است.
کنارکوهی گفت: در حوزه دامپزشکی در تامین نهاده‌ها، هزینه‌های ما تقریبا ۷۰ تا ۱۰۰ برابر شده است و در نتیجه با این وضعیت، زنگ خطر را درمی‌آوریم.
وی افزود: نهاده‌های تولیدی ما که دارو و واکسن یک قلم آن است، در معرض خطر است و ما از این بابت نگران هستیم. هزینه نهاده‌های دامی افزایش زیادی داشته و تصمیم‌گیری در این مورد بر عهده دامپزشکی نیست.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان بیان کرد: اگر تعدادی از ۲۵۰ هزار خانوار دامپرور خوزستان از چرخه تولید خارج شوند، جایگزینی برای آن‌ها نداریم و بهداشت غذایی به خطر می‌افتد بنابراین لازم است تصمیم‌گیران در این زمینه نگاهی به کشورهای موفق این حوزه بیاندازند.
نمی‌توانیم واکسن رایگان در اختیار دامداران قرار دهیم
وی ادامه داد: اکنون قیمت گوشت ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان است؛ مصرف‌کننده، تولیدکننده و کشتارگاه‌دار ناراضی هستند اما دلال‌ها سود می‌کنند. امروز شاهد این هستیم که قیمت مرغ کیلویی ۲۲ هزار تومان است و به نظر می‌رسد که افزایش قیمت خواهد داشت. سویا سال گذشته ۲۷۰۰ تومان بود اما امروز کیلویی ۱۳ هزار تومان است و از طرف دیگر این انتظار وجود دارد که دامدار قیمت مرغ افزایش ندهد. باید به این حوزه نگاه صنعتی و حرفه‌ای داشت تا بتوان مشکلات را حل کرد.
کنارکوهی بیان کرد: ما دیگر نمی‌توانیم واکسن رایگان در اختیار دامداران قرار دهیم و همه این مسائل، صنعت دامپروری را هدف قرار داده و زنگ خطر را به صدا درآورده است.
وی تصریح کرد: به مردم توصیه می‌کنیم از مراکز مورد تایید دامپزشکی گوشت و مرغ را تهیه کنند و توجه کنند که هیچ دام و مرغ زنده و کشتارشده در کنار خیابان مورد تایید دامپزشکی نیست.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان بیان کرد: متاسفانه کسی برای تعطیل کردن کشتارگاه‌های سنتی همکاری نمی‌کند، البته دادگستری همکاری خوبی با ما دارد.
