به گزارش دامپزشک نیوز و به نقل از عصر اترک، طی چند سال اخیر، به طور مستمر اقتصاد و بازار کشور با یک یا چند بحران ویژه قیمتی در زمینه مواد غذایی دست و پنجه نرم کرده است.
تا سال گذشته بحران قیمتی اگر برای کالاهایی از جمله برنج، پیاز، گوشت قرمز و حبوبات رخ دادند اما امسال در سونامی کرونا، بحران قیمتی برای تمامی مواد غذایی به ویژه مرغ و تخم مرغ نیز رخ داد.
اسفند 98 و فروردین 99 که مرغداران به علت شیوع کرونا و تعطیلی رستوران ها و فست فودها، مرغ های تولید اشان بر روی دستشان باقی ماند و با ضرر قیمتی آنها را به بازار مصرف عرضه کردند، اما در فصل تابستان ورق برگشت و بازار کشور با افزایش افسار گسیخته تخم مرغ و سپس مرغ مواجه شد.
این چالش مرغی به سوژه مهم رسانه های کشور تبدیل شد و ریشه یابی این چالش توسط رسانه ها مورد بررسی قرار گرفت.
نتیجه بررسی ها به نقدینگی های سرگردان، دلال بازی ها و البته به طور ویژه تر سر نخ ها به رسوب نهاده ها در گمرک، قیمت بازی دلالان بر روی قیمت نهاد های در اختیار خود در بازار آزاد، عدم اختصاص به موقع نهاده ها با نرخ دولتی از طریق سامانه بازارگاه به مرغداران همچنین بی کیفیتی نهاده های دولتی که موجب وزن گیری جوجه ها نمی شدند، ختم شد.
و در نهایت، بلبشوی دلال بازی ها و کمبود نهاده های طیور در کشور به سونامی قیمت در نهاده ها، تخم مرغ و مرغ تولیدی برای مصرف کننده و عدم توان مالی بسیاری از مصرف کنندگان برای خرید این دو محصول غذایی و حذف آنها از سید خرید خانوار همچنین اعمال قیمت دستوری ستاد تنظیم بازار برای خرید مرغ از مرغداران و بر هم خوردن وضعیت عرضه و تقاضای مرغ در کشور منجر شدند که فغان از نهاد مرغدار و مصرف کننده در آورد.
در همین راستا، در استان خراسان شمالی نیز که 70 درصد از واحدهای مرغداری آن در شهرستان شیروان مستقر هستند، مرغداران هم از وضعیت تاخیر در تامین نهاده ها، اعمال قیمت های دستوری برای خرید مرغ از مرغدار و اعمال ممنوعیت خروج مرغ از استان به شدت شاکی شدند و حتی حاضر به انجام همکاری های لازم برای تامین مرغ مورد نیاز بازار استان نشدند.
وزارت جهاد به تعهداتش عمل نکرد
در همین راستا، سلطانعلی قدیمی، از تولیدکنندگان مرغ گوشتی در شهرستان شیروان اظهار کرد: در سال ۵۶ فعالیت خود را در زمینه تولید مرغ گوشتی با هزار قطعه جوجه ریزی شروع کردم و این فعالیت را ادامه داده ام و در حال حاضر نیز با ۲۶ هزار و ۵۰۰ قطعه جوجه در حال فعالیت در این حوزه هستم.
قدیمی از عدم تخصیص به موقع نهادهای دامی از سوی وزارت جهاد کشاورزی گلایه کرد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی به تعهدات خود در قبال تامین نهاده های دامی که باید در اسرع وقت انجام دهد، عمل نکرده است.
وی افزود: در این دوره جوجه ریزی، در واحد پرورش مرغ گوشتی به پایان رسید اما نهاده دامی با نرخ دولتی به دستم نرسید.
این مرغدار همچنین با اشاره به اینکه هر چند که اخیراً تعهدی از بنده گرفته شد که به منظور تنظیم وضعیت عرضه و تقاضا این محصول در بازار استان باید مرغ های واحد تولیدی ام را در خود استان توزیع کنم و خروج مرغ زنده از استان ممنوع است، با این وجود، عده ای هستند که مرغ زنده را پس از کشتار به استان‌های دیگر ارسال می کنند.
ناتعادل بودن تخصیص نهاده به مرغداران
امید افروزی یکی دیگر از مرغداران مرغ گوشتی در شیروان نیز بیان کرد: شش سال است که در این شهرستان یک سالن مرغداری با ظرفیت 22 هزار قطعه جوجه ریزی را اجاره کردم و به تولید مرغ گوشتی در این واحد مشغول هستم.
افروزی با اشاره به اینکه خرید نهاده دولتی برای خوراک طیور باید از سامانه بازارگاه انجام شود، بیان کرد: این سامانه دارای مشکلاتی است که از آن جمله می‌توان به عدم تخصیص کامل خوراک دام به متقاضی اشاره کرد.
وی گفت: هیچ تعادلی در تخصیص نهاده به مرغداران وجود ندارد، به طوری که ممکن است در یک دوره 99 درصد از نهاد مورد نیاز اختصاص داده شود و در دوره بعد ۴۰ درصد از نهاد مورد نیاز اختصاص داده شود.
وی افزود: درصورتیکه صد در صد از نهاده مورد نیاز یک دوره جوجه ریزی همزمان با آغاز جوجه‌ریزی اختصاص داده شود، مرغدار جوجه ریزی را بدون تنش انجام خواهد داد و با قیمت مصوب دولتی نیز مرغ را به بازار استان عرضه خواهد کرد.
این مرغدار همچنین عنوان کرد: خوراک دان با ارز دولتی چهار هزار و 200 تومان وارد می‌شود و باید صد درصد آن را در اختیار مرغداران قرار گیرد و در مقابل مرغدار نیز موظف است تا صد در صد مرغ خود را به قیمت مصوب 14 هزار و 500 تومان به فروش برساند و این در حالی است که قیمت خوراک های دان از ابتدای سال تا به کنون چند بار افزایش یافته، با این وجود، قیمت مصوب مرغ هیچگونه افزایشی نداشته است.
افروزی خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه هزینه تولید مرغ گوشتی در سال جاری تا 30 درصد افزایش یافته است، عرضه مرغ به بازار استان با قیمت 14 هزار و 500 تومان برای مرغدار ضرر است
فعالیت 50 واحد مرغداری در شیروان
مهران حیاتی، رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان شیروان در گفت و گو با عصر اترک با بیان اینکه ۷۰ درصد از واحدهای مرغداری های استان در شهرستان شیروان مستقر هستند، اظهار کرد: در شهرستان شیروان ۵۱ واحد مرغداری وجود دارد که در حال حاضر ۵۰ واحد آن فعال هستند.
حیاتی درباره تحویل دیر هنگام اختصاص نهاده دان به مرغداران بیان کرد: مرغداران ابتدا درخواست انجام جوجه‌ریزی در واحد خود را در سامانه جی آی اس ثبت می کنند که دریافت مجوز برای جوجه ریزی و ثبت تقاضای دریافت نهاده در سامانه بازارگاه نیز ۱۳ روز زمان می برد.
وی افزود: با توجه به اینکه تحویل خوراک دان به مرغدار از طریق این سامانه چند روزی زمان می برد، طی این مدت، جوجه ریزی در واحدهای مرغداری نیز انجام شده و جوجه ها به ۲۵ روزگی می رسند، درحالیکه 25 روز گذشته هنوز مرغدار خوراک دان را دریافت نکرده است.
وی تصریح کرد: به مسئولان اجرایی پیشنهاد داده ایم که در زمان ثبت درخواست جوجه ریزی توسط مرغداران، در همان آغاز جوجه ریزی، ۱۰ درصد از نهاده مورد نیاز به مرغداران تحویل شوند و درصورتیکه به هر علتی جوجه ریزی انجام نشد، مرغدار بدهکار بماند تا در دوره‌های بعد با آنها تسویه شود.
حیاتی درباره گلایه مرغداران مبنی بر اینکه تخصیص نهاده دولتی به مرغداران مبتنی بر میزان جوجه ریزی در واحدها نیستند نیز اظهار کرد: به هیچ عنوان میزان نهاده تخصیصی برای مرغداران متفاوت نیست.
وی گفت: توزیع و تخصیص نهاده دامی به مرغداری ها بر اساس ظرفیت موجود تامین نهاده در کشور انجام می شود که نهاده های تامین شده مبتنی بر ظرفیت جوجه ریزی و پروانه هر واحد مرغداری توزیع می شود.
در عین حال، وی یادآور شد: با توجه به اینکه خوراک دان دولتی که به مرغداران تحویل می شود، موجب می شود تا در یک دوره چهل روزه جوجه ریزی، جوجه ها فقط تا یک کیلو و ۸۰۰ گرم وزن بگیرند درحالیکه مرغ آماده کشتار برای عرضه به بازار باید وزنی بیش از دو کیلو گرم داشته باشد، در این شرایط مرغدار مجبور می شود تا از بازار آزاد نیز خوراک دان خریداری کند.
تاثیر تحریم و قیمت ترز بر تامین نهاده های دامی
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان شیروان همچنین خاطر نشان کرد: هر چند توان تولید محصولات جو، سویا و دیگر خوراک های مورد نیاز دام و طیور در کشور را دارا هستیم تا پاسخگوی نیازهای این بخش تولیدی باشیم، با این وجود، آنچه که در حال حاضر مسئله تامین نهاده را بسیار تحت تاثیر قرار داده است، اعمال تحریم بر کشور و افزایش بی سابقه قیمت ارز هستند.
وی در بخش دیگری از سخن خود، درباره تصمیم ستاد تنظیم بازار استان در زمینه خروج یا عدم خروج مرغ زنده از استان نیز اظهار کرد: بنابر تصمیم این ستاد تولیدات مرغ استان نباید از استان خارج شود و به همان اندازه که نهاده در اختیار مرغداران قرار می گیرد به همان اندازه مرغ زنده باید تحویل بازار استان شود.
وی همچنین افزود: دو پست قرنطینه واقع در شهرستان های فاروج و در شهرستان و مانه و سملقان اجازه خروج مرغ زنده از استان را نمی دهند و درصورتیکه اتفاق افتد، تخلف محسوب می شود.
رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان شیروان در خاتمه با اعلام اینکه اعطای تسهیلات به منظور خرید نهاده و جوجه برای مرغداران مصوب شده است، بیان کرد: این تسهیلات با نرخ کارمزد ۱۰ درصد برای حمایت از مرغداران متقاضی اعطا می شود.
حیاتی همچنین افزود: اعطای تسهیلات کرونایی نیز به ازای هر کارگر بیمه شده 12 میلیون تومان با کارمزد ۱۲ درصد به مرغداران متقاضی در استان پرداخت خواهد شد.
