به گزارش خبرنگار دامپزشک نیوزـ با وقوع سیل در مناطق جنوب شرقی کشور و طغیان رودخانه‌های این منطقه، یکی از مسائلی که مورد توجه دوستداران حیات وحش و دست‌اندرکاران حفظ محیط زیست کشور واقع شده است، وضعیت حیات تمساح‌های پوزه‌کوتاه بومی ایران است که در گویش محلی گاندو نامیده می‌شوند؛ زیرا سیل و خشکسالی همواره به عنوان دو عامل تهدیدکننده طبیعی حیات این جاندار معرفی شده‌اند.
تعداد این گونه حفاظت شده که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) در طبقه آسیب‌پذیر قرار دارد و بزرگ‌جثه‌ترین خزنده ساکن ایران نیز محسوب می‌شود، پیش از این حدود ۵۰۰ تمساح برآورد می‌شد اما بعد از وقوع سیل پیش‌بینی می‌شود که بخشی از این تعداد از بین رفته باشند. البته این موضوع، تنها نگرانی در مورد گاندوها نیست و مساله دیگری نیز وجود دارد که موجب شده تا نام گاندو در چند روز اخیر بیش از گذشته در رسانه‌ها دیده و شنیده شود و آن احتمال حمله گاندوها به انسان است.
در همین رابطه وحید پورمردان، مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در گفت‌گوی اختصاصی با دامپزشک نیوز، اظهار کرد: بارندگی هفته‌های اخیر و جاری شدن سیل در جنوب شرقی کشور و سرریز شدن آب رودخانه‌ها و سدهای منطقه و نیز سردی هوا و شرایط جوی نامناسب، موجب استرس و تنش در حیات وحش منطقه شده است.
پورمردان با اشاره به اینکه طغیان رودخانه‌ها می‌تواند موجب جابجایی گاندوها از زیستگاه طبیعی‌شان شده باشد، امکان بروز حالت تهاجمی در این حیوان را در این شرایط محتمل دانست و از ساکنان این مناطق خواست تا نسبت به تردد در مناطق سیلابی، حاشیه رودخانه باهوکلات، هوتک‌ها، مرداب‌ها و مناطق حاشیه‌ای که محل تجمع آب‌های راکد است با احتیاط بیشتری اقدام کرده و حتی‌الامکان از نزدیک شدن به این مناطق خودداری کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در این خصوص عنوان کرد: این تمساح‌ها در حالت عادی و در محیط آبی طبیعی خود مهاجم نیستند و معمولا از مواجهه و برخورد مستقیم با انسان پرهیز می‌کنند و تا امروز موردی مبنی بر حمله این جانور به انسان با هدف تغذیه گزارش نشده است و آنچه در موارد معدود از حمله گاندوها به انسان دیده شده، به دلیل حفاظت از قلمرو زیست در برابر انسان‌ها بوده است.
پورمردان با اشاره به شناخت مطلوب ساکنان منطقه از رفتار گاندوها، گفت: مردم منطقه به خوبی می‌دانند که در حالت طبیعی، تمساح‌های پوزه‌کوتاه یا همان گاندوها تنها در فصل جفت‌گیری و زادآوری حالت مهاجم پیدا می‌کنند ولی باید این نکته را نیز در نظر گرفت که وقوع سیل در منطقه، ممکن است باعث تغییر رفتار این گونه در معرض خطر شده باشد.
وی در این مورد توضیح داد: با توجه به اینکه در حال حاضر شرایط منطقه در پی بارش‌های اخیر و وقوع سیل در استان سیستان و بلوچستان، به گونه‌ای است که استرس و ترس زیادی به این گونه جانوری وارد شده، باید این احتمال را نیز در نظر گرفت که گاندوها با خروج از محیط‌های طبیعی آبی خود و پراکنده شدن در خشکی، حالت تهاجمی پیدا کرده باشند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در این خصوص ابراز داشت: اگرچه گاندوها در طبقه‌بندی زیست‌شناسی جزو حیوانات شکارچی دسته‌بندی می‌شوند ولی بسیار منزوی و گوشه‌گیر هستند و در حالت طبیعی از مواجهه با انسان خودداری می‌کنند. ضمن اینکه گاندوها از جانوران خونسرد هستند، در فصول سرد سال متابولیسم پایینی داشته و تمایلی به تغذیه نداشته و خطر چندانی از این جهت ندارند.
پورمردان در این خصوص خاطرنشان کرد: از زمان وقوع سیل تا امروز، هنوز موردی مبنی بر حمله گاندو به انسان در این مناطق گزارش نشده است و اطلاعیه‌های سازمان حفاظت محیط زیست استان در این خصوص، تنها برای آگاه کردن و هشیارسازی ساکنان منطقه صادر شده است.
وی تاکید کرد: ساکنان مناطق سیل زده جنوب شرق کشور بهتر است احتمال وجود گاندوها در تالاب‌های موقت ایجاد شده بر اثر جاری شدن سیل در این مناطق را در نظر داشته باشند و در صورت مواجهه با این خزندگان، از برقرار کردن ارتباط مستقیم با آنها پرهیز کرده و با اداره محیط زیست منطقه تماس بگیرند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در پایان گفت: تا امروز سه مورد گزارش مبنی بر مشاهده گاندو در مناطق سیل زده به دست ما رسیده است که در هر سه مورد محیط‌بانان با حضور در محل، این جانور را به ایستگاه تحقیقاتی زیست محیطی ریکوکش منتقل کرده‌اند.
گفتنی است که ایستگاه تحقیقاتی زیست محیطی ریکوکش در سال ۱۳۸۹ جهت نگهداری تمساح‌های بالغ و نیز پرورش نوزادان تمساح و مراقبت از تمساح‌های جوان احداث شده است. این مرکز، با پوششی از گیاهان بومی و سازگار با اکوسیستم منطقه، محیط مناسبی برای زندگی و زاد و ولد تمساح‌های پوزه‌کوتاه گاندو ایجاد کرده است.
گزارشگر دامپزشک نیوز: پیمان صفردوست
انتهای پیام/