به گزارش خبرنگار دامپزشک نیوز: پانزدهم بهمن‌ماه 98 هفتمین کنگره بین‌المللی دامپزشکی طیور در هتل المپیک تهران برگزار شد. قاعدتاً موضوع بیشتر سخنرانی‌های تخصصی این کنگره بیماری‌های طیور بود اما یکی از سخنرانان به اقتصاد صنعت طیور پرداخت و به تشریح مهم‌ترین مخاطرات پیش روی آن پرداخت.
دکتر حسن مهربانی یگانه ابتدا سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص ملی را تشریح کرد و گفت: سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص ملی از 28 درصد به 10 درصد کاهش یافته که کاهش معناداری است. اشتغال در بخش کشاورزی مثل سایر کشورهای دیگر کاهش یافته اما در ایران سرعت کاهش اشتغال به مراتب سریع‌تر از کشورهای دیگر است. براساس محاسبات من میزان اشتغال در صنعت طیور ایران حداکثر 180 هزار نفر است. همه بخش‌ها ( مزارع مرغ گوشتی, تخم‌گذار, اجداد, کارخانجات, حمل‌ونقل مرغ و جوجه و نهاده و …) را لحاظ کرده‌ام.
وی در بیان وزن صنعت طیور در اقتصاد ایران گفت: اگر دو میلیون و سیصد هزار تن مرغ ( به قیمت هر کیلو سه دلار) و یک‌میلیون تن تخم‌مرغ (دو دلار) تولید کنیم چیزی حدود نه میلیارد دلار سهم بخش صنعت طیور در اقتصاد کشور خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر صنعت طیور 2/66 درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است. این عدد در آمریکا 1/7 درصد است بنابراین وضعیت ما بهتر از آنهاست. برای شاغلان صنعت طیور ماهانه دو میلیون تومان حقوق در نظر گرفته‌ام. از این نظر هم حقوق آن 180 هزار نفر (با احتساب دلار چهار هزار و دویست‌تومانی) با حقوق همتایان آمریکایی آنها برابری می‌کند.
حسن مهربانی یگانه در ادامه گفت: صنعت طیور ما با سه چالش بازار ، ساختار و تولید مواجه است. در ارتباط با چالش بازار باید گفت که بازار ما در شرایط رقابت کامل است؛ منظور از بازار رقابت کامل آن است که تعداد تولیدکنندگان بسیار زیاد است، خریداران و فروشندگان اصطلاحاً قیمت پذیر هستند (یعنی قدرت قیمت‌گذاری ندارند)، ورود و خروج به این بازار آزاد است و اطلاعات لازم و کافی در اختیار همگان قرار دارد و ازنظر نوع محصولات تولیدشده تفاوتی بین خروجی تولیدکنندگان مختلف وجود ندارد. خصلت آخر این بازار آن است که هیچ سودی نمی‌تواند سود نامتعارف نداشته باشد. نه ماه اول امسال جوجه به قیمت تمام‌شده فروخته شده است. تازه شرکت‌های کوچکی که فقط یک گله داشته‌اند ممکن است تحت فشار به قیمتی کمتر از چهار هزار و پانصد تومان محصول جوجه خود را فروخته باشند.
وی در تشریح بیشتر این بخش از سخنان خود گفت: دولتی‌ها می‌دانند که این شرایط پررقابت, بهترین نوع بازار است و به دخالت بیرونی نیاز ندارد بااین‌حال سازمان حمایت و تعزیرات دخالت می‌کنند. متاسفانه ساختار صنعت طیور ما جزیره‌ای است. برخلاف ساختار پیشرفته موجود در کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی, ارتباطات میان فعالان مختلف صنعت (واردکننده, عرضه‌کننده, تولیدکننده مادر گوشتی, تخم‌گذار, کشتارگاه و …) به‌هم‌پیوسته و شبکه‌ای نیست. هرکدام از بخش‌های مختلف منافع و مصالح شخصی خود را دنبال می‌کنند. وزارت کشاورزی مجوز داده و چند مجتمع طیور فعالیت می‌کنند اما بازار همچنان جزیره‌ای است.
مرغداری یا بختک
مهربانی یگانه در ادامه گفت: در بعد ساختار با انواع و اقسام ریسک روبرو هستیم. اهمیت این ریسک‌ها به‌مراتب بیشتر از بیمارهایی است که در این کنگره به بحث و بررسی گذاشته می‌شود. اولین ریسک هم همین ریسک بیماری است. تراکم بالای مرغداری‌ها, عدم رعایت استانداردهای محیط زیستی باعث بالا رفتن ریسک بیماری شده است. تلفات ده تا 15 درصد و در نهایت خروج ارز جهت خرید واکسن و دارو ریسکی شناخته شده است. ریسک بعدی که از صد آنفولانزا به‌مراتب بدتر است ریسک نقدشوندگی است. تولیدکندگان با تکیه بر سرمایه شخصی و استفاده از وام‌های بانکی تیروتخته و اجر و سیمان را به مرغداری تبدیل کرده‌ایم اما هیچ‌کدام از مرغداری‌ها فروش نمی‌روند. خود من هرگز موفق نشده‌ام حتی یک مرغداری را بفروشم. مرغداری ایران به زمین چسبیده است. سرمایه‌های خوابیده در این صنعت قابل نقد شدن نیست. خود مرغدار ممکن است فکر کند که واحد او ده میلیارد تومان ارزش دارد ولی خریدار ندارد. صاحب اول و آخر مرغداری خود مالک است.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه افزود: حتی یکی از مرغداری‌های ما در بورس حضور ندارد. مرغداری مثل بختک شده است. همان‌طور که گفتم ریسک نقدی به‌مراتب مهلک‌تر از بیماری‌هایی است که به آن پرداخته می‌شود. اتکا شدید به ارز و آسیب‌پذیر بودن اهالی این صنعت در برابر آن باعث شده است که در برابر دولت و تصمیم‌های آن‌هم تسلیم محض باشند. مرغدار در برابر تغییرات نرخ ارز هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد. یکی از وظایف وزیر کشاورزی آن است که نرخ روز مرغ و تخم‌مرغ را اعلام کند. مرغ کیلویی هفت و هزار و پانصد, مردم بیشتر نخرید! قیمت‌گذاری مرغ آن چه ربطی به دولت دارد؟! مگر در این شرایط پررقابت مرغدار می‌تواند قیمت بیشتری تعین کند؟ کدام مرغدار می‌تواند روی محصول خود قیمت بگذارد؟
یگانه در ادامه اظهار داشت: ظرف بیست سال گذشته قیمت مرغ از حدود هزار و سیصد تومان به سیزده هزار تومان رسیده است اما با توجه به آنکه رشد شاخص تولیدکننده بیشتر بوده است قیمت امروز مرغ در مقایسه با سال 81 به‌مراتب ارزان‌تر است. درواقع اگر سال 81 را ملاک قرار دهیم مثل این است که امروز هر کیلو مرغ را به قیمت 730 تومان بفروشیم. هضم این مطلب ممکن است سخت باشید اما باید تورم هزینه تولید را هم در نظر گرفت.
گزارشگر دامپزشک نیوز: شاپور پشابادی
انتهای پیام/