تا وقتی رانت هست کسی به دنبال بهره‌وری نمی‌رود

رئیس انجمن صنایع خوراک دام, طیور و آبزیان گفت: قطع کامل وابستگی به واردات خوراک دام, دور از ذهن است بااین‌حال با ارتقا شاخص‌های بهره‌وری و استفاده از فناوری‌های مناسب می‌توان واردات را به حداقل رساند.

0

به گزارش خبرنگار دامپزشک نیوزـ  تولید خوراک و نهاده‌های دامی و البته واردات این اقلام, یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی هر کشوری است و با وضعیت دامداران و عموم مصرف‌کنندگان در ارتباط است. نظر به اهمیت این بخش با رئیس «انجمن صنایع خوراک, دام, طیور و آبزیان ایران» به گفتگو نشستیم.

80 درصد خوراک دام وارداتی است

«مجید موافق قدیری», رئیس انجمن صنایع خوراک دام, طیور و آبزیان در تشریح جزییات واردات نهاده‌ها و خوراک دام اظهار داشت: حدود 80 درصد خوراک دام کشور وارداتی است. به‌عنوان‌مثال حدود 90 درصد ذرت مصرفی وارداتی است. 50 تا 60 درصد محصول جو و 50 درصد کنجاله سویا وارد می‌شود و 50 درصد آن‌هم تحت عنوان دانه سویا وارد می‌شود. از نظر حجمی, بیش از 9 میلیون تن نهاده‌های مربوط به دام و طیور و آبزیان وارد می‌شود. ارزش دلاری این مقدار واردات بیش از 4 میلیارد دلار است. هفت تا هفت و نیم میلیون از حجم کلی واردات به ذرت, 3 میلیون تن به جو و حدود یک‌میلیون و 200 هزار تن به کنجاله سویا مربوط می‌شود.

چرا واردکننده هستیم؟

قدیری در ادامه افزود: با مشکل کمبود آب مواجه هستیم و جمعیت هم رو به افزایش است. ایران همیشه واردکننده و گزینه‌ای جذاب برای فروشندگان غلات و نهاده‌ها و خوراک دام بوده است. قرار گرفتن در یک منطقه گرم و خشک, کمبود آب, نبود فناوری‌های مناسب, نبود راهبرد مناسب و بی‌برنامگی دولت جهت تولید یا واردات صحیح محصولات کشاورزی ازجمله مهم‌ترین عواملی هستند که ایران را به کشوری واردکننده تبدیل کرده‌اند. به‌محض بروز کمبود, اقدام به واردات کردیم و دلیل کمبودها را بررسی نکردیم. به‌عنوان‌مثال پارسال صادرکننده گندم بودیم و امسال واردکننده. اینکه فکر کنیم می‌توان در کوتاه‌مدت در خصوص محصول به‌شدت آب بری مثل ذرت به خودکفایی رسید مقداری رویاپردازانه است اما در ارتباط با اقلامی مثل جو می‌توان تا حدی از واردات کاست. یا می‌توان از محصولات جایگزین کنجاله سویا مثل کلزا استفاده کرد. به‌هرحال قطع کامل وابستگی به واردات, دور از ذهن است بااین‌حال با ارتقا شاخص‌های بهره‌وری و استفاده از فناوری‌های مناسب می‌توان واردات را به حداقل رساند.

وی در تشریح بیشتر این موضوع تصریح کرد: اختصاص یارانه به نهاده‌ها و خوراک دام و خام فروشی و توزیع مواد اولیه میان دامداران و مرغداران باعث کاهش بهره‌وری و افزایش ضریب تبدیل می‌شود. آمارهای دولتی نشان می‌دهد که  در ایران, تولید خوراک دام در واحدهای پرورش ( پدیده‌ای که بیش از 60 سال است در جهان, منسوخ شده است) بیش از 7 هزار میلیارد تومان به اقتصاد ملی ما زیان وارد می‌کند. برای درک معنا و اهمیت این رقم باید گفت که معادل بودجه جهاد کشاورزی در سال 98 – 97 است. متاسفانه دولت در خصوص تولید خوراک دام و محصولات پروتئینی مثل شیر, گوشت و تخم‌مرغ به‌درستی عمل نکرده و طبق قواعد و اسناد توسعه‌ای پیش نرفته است.

تا وقتی رانت هست کسی دنبال بهره‌وری نمی‌رود

رئیس انجمن صنایع خوراک دام, طیور و آبزیان در تشریح و تحلیل بیشتر واردکننده شدن کشور در حوزه خوراک و نهاده‌های دام تصریح کرد: تا وقتی یارانه و رانت توزیع می‌کنیم کسی دنبال افزایش بهره‌وری نخواهد نرفت و همچنان یکی از واردکنندگان بزرگ خواهیم ماند. دلیل وجود رانت و یارانه چیست؟ چون دولت درآمد حاصل از نفت را در اختیار دارد و هر وقت با کمبود مواجه می‌شویم به منابع صندوق توسعه ملی و نفت‌فروشی یا حتی جیب ملت متوسل می‌شویم. به‌عنوان‌مثال دولت بنزین را کالای اساسی به شمار نمی‌آورد اما افزایش قیمت آن تبعات زیادی برای محصولات پروتئینی به دنبال داشت. درمجموع در زمینه فاکتورها و ابعاد مختلف تولید و رونق کسب‌وکار, کاستی داریم.

نظر بخش خصوصی پرسیده نمی‌شود

قدیری در ادامه افزود: طبق قوانین مختلف, دولت موظف است که هنگام تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی نظر تشکل‌های مختلف را جویا شود اما متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد. دولت به این زودهای به این مطلب پی نمی‌برد که باید نظرات اهالی بخش خصوصی را هم بشنود. دولت سلیقه‌ای عمل می‌کند و حتی در صورت گرفتن نظرات بخش خصوصی بازهم کار خودش را انجام می‌دهد. نتیجه این رفتار دولت را در کف بازار و وضعیت بنگاه‌های اقتصادی کشور می‌بینید. مدیران بخش دولتی باید به این سوال پاسخ دهند که واقعا چقدر به نظرات کارشناسی فعالان بخش خصوصی بها می‌دهید؟

آیا بازار واردات, انحصاری است؟

مجید موافق قدیری در بخش دیگر سخنان خود به موضوع واردات و واردکننده‌ها پرداخت و گفت: در این حوزه حدود 216 شرکت واردکننده داریم. تا قبل از اختصاص ارز 4 هزار و 200 تومانی تعداد واردکننده‌ها حدود 25 مورد بود. چرا ناگهان شاهد افزایش شرکت‌ها هستیم؟ دلیلش توزیع رانت و یارانه است.

«آیا می‌توان گفت در حوزه واردات شاهد انحصار بازار در دست چند شرکت معدود هستیم؟» مجید موافق قدیری در پاسخ این سوال گفت: از کلمه انحصار استفاده نمی‌کنم اما می‌توان گفت چند شرکت, سهم عمده‌ای از بازار را در اختیار دارند. این موضوع باعث می‌شود که مقدار واردات آنها بیشتر شود. اگر می‌خواهیم بازار واردات, رقابتی شود و شرکت‌ها به سهم مناسبی دست یابند دولت باید کمک کند تا این رویه ادامه یابد و تعداد شرکت‌های واردکننده روزبه‌روز بیشتر شود؛ البته نه از راه دادن رانت و یارانه و دولتی بلکه با بها دادن به شرکت‌های واردکننده, تسهیل فضای کسب‌وکار و کمک به حل مشکلات آنها.

گفتگوهای روزمره و متعدد ما با اهالی مختلف بخش تولید نشان می‌دهند که درمجموع فعالان تولید به سرپرست جدید وزارت جهاد کشاورزی امیدوار هستند. رئیس انجمن صنایع خوراک دام, طیور و آبزیان ایران درباره این موضوع گفت: آقای کشاورز از مدیران قدیمی و باتجربه وزارت جهاد کشاورزی هستند. ایشان را یک آدم علمی و عملیاتی می‌دانم و فکر می‌کنم می‌تواند موفق عمل کند و به حل بحران‌های کشاورزی کشور کمک کند.

مصوبات خوبی که اجرا نمی‌شوند

قدیری در ارتباط با عملکرد نمایندگان مجلس در این حوزه تصریح کرد: متاسفانه ارتباط این دوره از مجلس با دولت حداقل در بخش کشاورزی چندان مناسب نبوده است. بیش از 95 بخش کشاورزی خصوصی است اما بخش دولتی برایش تصمیم‌گیری می‌کند. بله به نشست‌های مختلف دعوت می‌شوند و قوانین خیلی خوبی هم به تصویب می‌رسد اما توسط دولت اجرا نمی‌شود. فراموش نکنیم که مجلس قانون‌گذار است نه مجری قوانین. قوه قضاییه هم می‌تواند کمک کند که فضای کسب‌وکار کشور توسعه یابد. مجلس سعی کرده نظرات بخش خصوصی را بگیرد و متناسب با آن قانون‌گذاری کند اما متاسفانه بخش دولتی در اجرای قوانین خوب عمل نکرده است.

گزارشگر دامپزشک نیوز: شاپور پشابادی

انتهای پیام/