روزگار سخت پرورش‌دهندگان ماهی

0

به گزارش خبرنگار دامپزشک نیوزـ پرورش‌دهندگان ماهیان گرم‌آبی در چه شرایطی به سر می‌برند؟ آیا بازار آنها رونق لازم را دارد؟ با چه مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؟ برای یافتن پاسخ سوالات خود با مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم‌آبی به گفتگو نشستیم. حسن آقازاده وضعیت کنونی این صنعت کلیدی را تشریح کرد، از دردها و معضلات فراوانی که پیش روی شاغلان این بخش وجود دارد سخن گفت و در مقام یک تولیدکننده باتجربه و کسی که ۱۵ سال ریاست این اتحادیه را بر عهده داشته است راه‌‌حل‌ها را بازگو کرد. روح و عصاره سخنان این فعال اقتصادی، همان دغدغه‌ای است که روسای اتحادیه‌های دیگر همواره از آن گفته‌اند و انتقاد کرده‌اند: اهالی اتحادیه‌ها و اصناف چندان به بازی گرفته نمی‌شوند.

وزارت جهاد کشاورزی اکنون صاحب سرپرست شده است. گفتگو با روسای اتحادیه‌های مختلف نشان می‌دهد که بسیاری از آنها عباس کشاورز را قبول دارند و به او و سیاست‌های جدیدی که در دوران انجام مسؤولیت او اعمال می‌شود امیدوار هستند. عباس کشاورز پیش‌ازاین معاون وزیر در امور زراعت بوده است. باید دید آیا مطالبات اهالی صنف پروش ماهی در دوره تصدی وی شنیده خواهد شد؟

گفتگوی مفصلی از آب درآمد بنابراین آن را به دو بخش تقسیم کردیم. آنچه می‌آید بخش اول این گفتگوست.

بین تولیدکنندگان فرق نگذاریم

مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم‌آبی در گفت و گو با خبرنگار دامپزشک نیوز می گوید:« فعالان حوزه ما به‌هیچ‌عنوان ارز دولتی دریافت نمی‌کنند. یکی از مشکلات بزرگ ما، نگاه گزینشی به صنایع است. نباید بین تولیدکننده فرق گذاشت. صادرات و تولید باید جزء مهم‌ترین اولویت‌ها باشد. میانگین صادرات ماهیان گرم‌آبی کشور چیزی حدود ۶۸ تا ۷۵ میلیون دلار بوده است. این به آن معناست که پرورش‌دهنده ماهی، ارز وارد کشور می‌کند بااین‌وجود از سهمیه نهاده، محروم است. ناآگاهی باعث می‌شود که در جواب اعتراض ما بگویند «مگر ماهی، جو می‌خورد که سهمیه نهاده می‌خواهید؟».

سهمیه را نمی‌دهند

حسن آقازاده در تشریح بیشتر این موضوع عنوان می کند:« این نوع ماهی‌ها از موجودات زنده تغذیه می‌کنند و ما برای غنی‌سازی استخر و تولید پلانکتون از پودر استفاده می‌‌کنیم. سالانه به ۴۰ هزار تن کود نیاز داریم. هرسال بر سر سهمیه خود دعوا داریم. هرسال ۵ یا ۶  ماه از فصل تولید می‌گذرد بااین‌حال سهمیه را نمی‌دهند. به‌عنوان‌مثال امسال باوجود پیگیری‌های فراوان نتوانستیم بیشتر از ۱۰ درصد سهمیه خود را دریافت کنیم. مجبور شدیم نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنیم.»

مزارع یکی‌یکی تعطیل می‌شوند

مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم‌آبی در تشریح بیشتر این معضل بیان می کند: «از وزیر سابق، آقای حجتی گلایه‌های داریم. رئیس تولیدات گیاهی که رئیس خدمات حمایتی کشور هم هستند شخصاً با بنده آمدند و اصرار کردند که این مشکل حل شود ولی حتی به حرف ایشان که رئیس این دفتر هستند هم توجه نشد. تامین نهاده از بازار آزاد یعنی بالا رفتن هزینه تولید. در این شرایط، تولیدکنندگان مجبور می‌شوند که یکی‌یکی، مزارع خود را تعطیل کنند و به برنج‌کاری و یونجه‌کاری رو آورند. به‌این‌ترتیب همه زحمات تولیدکننده به هدر می‌رود.«

سود اصلی نصیب دلال می‌شود

وی در ادامه می افزاید:« ماهی پرورشی ما از نوع کپورماهیان است. کپورماهیان چند زیرگروه دارند: کپور معمولی، آمور، فیتوفاک. همه این انواع در یک استخر پرورش داده می‌شود. آمور علفخوار است، فیتوفاک پلانتکتون‌خوار است یعنی به صورت دستی، تغذیه نمی‌شود. یک ماهی ارگانیک و بسیار مفید است. کپور معمولی به صورت دستی تغذیه می‌شود. می‌توان از کنسانتره برای رشد سریع‌تر آن استفاده کرد یا فقط غذای سنتی (مثل جو و گندم) داد. همان‌طور که می‌بینید به ارز دولتی و کمک دولت نیاز است اما متاسفانه هیچ کمکی نمی‌شود. این در حالی است که ۵۶۰۰ نفر در این بخش مشغول به کار هستند. مجبوریم محصول خود را به قیمت ناچیز به دلال بدهیم. بین قیمت سراستخر و قیمت بازار شکافی بزرگی وجود دارد. بین مزرعه‌دار و مصرف‌کننده یک شکاف ۵ هزار تومانی ایجاد شده است. سود اصلی، نصیب دلالان می‌شود نه تولیدکننده. وضعیت هرروز بدتر می‌شود و از تعداد مزارع کم می‌شود.«

بازار کشش ندارد، آمار واقعی نیست

آقازاده در ادامه به بعد دیگری از موضوع پرداخت و  عنوان می کند: »متاسفانه اولویت‌گذاری سازمان شیلات هم، صحیح و اصولی نیست. آماری که در ارتباط با مصرف داخل کشور ارائه می‌شود چندان معتبر به نظر نمی‌رسد. اگر مصرف به اندازه‌ای است که ادعا می‌شود ماهی تولیدکننده نباید در استخر بماند؛ نباید با توقف یکی‌دوروزه صادرات، تولیدکننده با مشکل جدی روبرو شود. امروز بازار، تقاضا ندارد. اگر بازار داخل کشش داشت به صادرات نیاز نبود یا با توقف آن، مشکلی پیش نمی‌آمد.«

نتیجه یک طرح نسنجیده

مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم‌آبی در ادامه بیان می کند: «متاسفانه اولویت‌گذاری سازمان شیلات هم صحیح و اصولی نیست. پرورش در قفس و دریا را در دستور کار قرار داده‌اند. کار خوبی است و ما هم تايبد می‌کنیم ولی آقای مسئول محترم، شما اقدام به تاسیس گسترده مزارع پرورشی کردید، حدود ۵۳ هزار هکتار زمین را به این کار اختصاص دادید؛ آیا طرح‌های قبلی را به سرانجام رساندید که به امان خدا رها کردید و روی پرورش ماهی در دریا تمرکز کرده‌اید؟ آیا به این موضوع فکر نکرده‌اید که بازار کنونی، کشش لازم را ندارد و نمی‌توان خروجی روش جدید را به بازار تحمیل کرد؟ آقایان به این موضوعات فکر نکردند و پرورش در قفس را دایر کردند. کسانی که به این روش رو آوردند هم چندان موفق نبودند. هم ما را زمین‌گیر کردند هم آنها را. در این میان میلیاردها میلیارد هم هزینه شد.«

پیشنهادی که شنیده نشد

آقازاده ادامه می دهد:« باید به تولیدکننده می‌گفتند واحد خود را تعطیل کن، ما هزینه‌ها را تقبل می‌کنیم، شما از این به بعد به سبک قفسی کار کن. این پیشنهاد را به چند تن از مدیران و مسئولان دادم اما شنیده نشد. گفتم در صورت تمایل و رضایت پرورش‌دهنده، از او بخواهید فعالیت خود را به دریا منتقل کند. در این صورت می‌شد کار را به‌صورت تدریجی و مرحله‌به‌مرحله و بدون حاشیه به انجام رساند. این کار را نکردند، حاشیه‌ها ایجاد شد و سازمان شیلات هم پاسخگو نیست.»

هیچ‌کدام رئیس جدید را ندیده‌ایم

مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم‌آبی در ادامه می افزاید:« در این حوزه ۵ اتحادیه فعالیت می‌کنند؛ چرا باید وضع طوری باشد که درخواست دیدار امثال من با رئیس سازمان شیلات، بعد از ۲۵ روز اجابت نشود؟ یک سال از آغاز به کار رئیس جدید می‌گذارد ولی من و روسای چند اتحادیه دیگری که در این زمینه فعالیت کار می‌کنند هنوز نتوانسته‌ایم ایشان را زیارت کنیم.»

او خاطر نشان می کند: «متاسفانه بسیاری از مدیران به تعامل با اهالی صنف و اتحادیه اعتقاد ندارند. آنها جز تولید ممکن است دغدغه‌های دیگری هم داشته باشند. من و همکارانم، تولیدکننده و کشاورزیم و تمام دغدغه ما تولید است. مدیران بی‌اطلاع به تولید ضربه می‌زنند. آیا مدیران دولتی بهتر از اهالی صنف، مشکلات و دردها و راه‌حل‌های مشکلات را می‌شناسند؟»

انتهای پیام/