به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از اگنا،دکتر مجید سعیدفر، فارماکولوژِیست و مدیر تحقیقات دارویی شرکت رویان دارو گفت: اخیرا بحث داروهای گیاهی و اضافه شدن آنها به لیست داروهای دامپزشکی در کشور بسیار گسترده شده است .
متاسقانه علیرغم آن چه در اصول استاندارد ثبت و پدیرش این داروها وجود دارد ، روند حال حاضر نشان می دهد که در دامپزشکی ایران این موضوع رویه مشخصی و علمی ندارد . برای روشن شدن موضوع لازم است تا بررسی دقیق تری بر این موضوع داشته باشیم .
اصولا ترکیباتی با ماده موثره استخراج شده از داروها را می توان دارو نامید که یکی از خصوصیات زیر را داشته باشد :
- ماده موثره آن به شکل کاملا خالص از گیاه استخراج شده باشد و قابلیت اندازه گیری و بررسی شیمیایی و بیولوژیک به شکل دقیق را داشته باشد .
- قابلیت تزریق را داشته باشد
- قابلیت استفاده موضعی در دهان ( حلق ) ، بینی یا چشم را داشته باشد .
- ادعای درمان اختصاصی برای یک بیماری مشخص را اثبات کند .
در غیر این صورت این ترکیبات نمی تواند فارماسیوتیکال ( دارویی ) تلقی شده و باید از لفظ مکمل یا Complementary برای آن استفاده گردد. این مکمل ها بایستی :
- از مواد استخراج شده از گیاه به عنوان ماده موثره تشکیل شده باشند .
- ادعای آنها فقط باید “بهبود شرایط عمومی” حیوان هدف ذکر گردد و به هیچ وجه از کلماتی مانند کنترل ، پیشگیری ، درمان به شکل اختصاصی برای بیماری ها استفاده نگردد.
- مصرف آنها صرفا خوراکی و یا پوستی ( موضعی ) ذکر شود .
پس ملاحظه می گردد که تقریبا تمام ترکیباتی که به عنوان داروی گیاهی در دامپزشکی کشور ثبت شده است ، تنها “مکمل های گیاهی” بوده و لیبل تمام این ترکیبات دارای اشتباهات بعضا غیر مجاز می باشد .
چون تقریبا هیچکدام دارای ماده موثره خالص نیستند و عمدتا از اسانس یا عصاره های ترکیبی تشکیل شده اند
که قابلیت بررسی قدرت و مقدار اثر را به شکل اختصاصی ندارند و تنها مقدار کلی آیتم ها در آنها ذکر می شود .
و اما در مرحله بعدی ، همین ترکیبات که به این شکل ثبت شده و مجوز واردات یا تولید گرفته اند ، باز هم دارای مشکلات و اشتباهات متعددی هستند که به آنها اشاره خواهم کرد :
- این ترکیبات موظفند تا مقدار دقیق ماده موثره خود را روی لیبل ذکر کنند ، اما تعدادی از این داروها در روی بسته بندی خود تنها به نام این مواد به شکل کلی اشاره کرده و هرگز مقدار دقیق ماده استخراجی به کار رفته در دارو را ذکر نکرده اند .
البته اخیرا حتی دیگر به نام ماده موثره هم اشاره ای نشده است .
بسیاری از این ترکیبات فاقد اطلاعات بالینی دقیق بوده و فایل توکسیکولوژی آنها نامعلوم است .
این ترکیبات به شکل کاملا اختصاصی به موضوع پیشگیری و درمان بر روی بیماریها پرداخته در حالی که اصلا مجاز به این کار نبوده و قابلیت اثبات علمی و تخصصی این موضوع را ندارند .
عملا این باعث شده تا بسیاری از این ترکیبات مکمل و نه دارو ، ثبت شده ، وارد کشور شوند ، ژنریک سازی شده و موزد استفاده قرار گیرند در حالی که نباید اینگونه باشد.