به گزارش دامپزشک نیوز ،حدود نیم قرن از راه اندازی نخستین واحد‌های مرغداری در قم می‌گذرد؛ واحد‌هایی که فعالیت‌های شبانه روزیشان در سال‌های گذشته، صنعت مرغداری استان را به صنعتی بزرگ و درخشان تبدیل کرده اند که سرمایه‌ای در حدود پانصد میلیارد تومان را در دل خود جای داده است؛ این سرمایه گذاری‌های هنگفت، استان قم را به یکی از قطب‌های تولید مرغ و تخم مرغ تبدیل کرده به گونه‌ای که رتبه پنجم تولید تخم مرغ و هشتم مرغ گوشتی کشور به نام استان قم ثبت شده است؛ اما چند سالیست که وابستگی این صنعت به نهاده‌های دامی و وجود مشکلات عدیده در این زمینه، این جایگاه ارزشمند را تهدید می‌کند.
دل و دماغی برای تولید نمانده
نیمی از قفس‌ها خالیست؛ قسم می‌خورد که همه تلاشش را کرده تا واحد تولیدی اش را از چنگال شرایط تحمیل شده بیرون بکشد، اما زورش نرسیده! آقای طباطبایی که از تولیدکنندگان جوان عرصه مرغ و تخم مرغ استان است می‌گوید: از ۱۷ سالگی وارد این صنعت شدم و تمام سرمایه ام را برای تولید گذاشته ام، اما برعکس روز‌های اول، این روز‌ها سخت پشیمانم.
او می‌گفت: حتما فیلم معدوم کردن و خفه کردن جوجه‌های یک روزه را در شبکه‌ها اجتماعی دنبال کرده اید؛ برخی از از همکاران ما هم مجبور به همین کار شدند؛ این جوجه‌های معدومی، اغلب مرغ‌های تخم گذاری هستند که باید برای به ثمر نشستنشان کلی هزینه شود، مخصوصا خوراک، که امروز در دکان هیچ فروشنده‌ی باانصافی نیست؛ البته دلیل دیگر هم این است که این مرغ‌ها قابل کشتار نیستند؛ شما باشید چه می‌کنید؟
مشکل اصلی کجاست؟
۵۴۰ واحد تولید مرغ و تخم مرغ در استان قم فعالیت می‌کنند؛ استانی که ظرفیت پروانه‌ای هجده و نیم میلیون قطعه مرغ گوشتی و تخم گذار را دارد، که علاوه بر رفع نیاز استان، تولیداتش را به استان‌های دیگر به خصوص پایتخت و استان‌های همجوار می‌فرستد؛ آمار‌ها که به نظر ایده آل هستند، اما مشکل کار کجاست؟!
برای یافتن پاسخ سوالم ابتدا پای صحبت‌های یکی از پیشکسوتان این صنعت نشستم؛ آقای خداپرست ما را به سمت انبار می‌برد؛ محل دپوی نهاده‌های دامی؛ مشتی از پودر سویا را برمی دارد و می‌گوید: اصل مشکل این روز‌های این صنعت همین است؛ نهاده‌هایی مثل سویا و ذرت که خوراک جوجه‌ها و مرغ هاست که حالا کمیاب شده اند؛ البته نه برای همه! سیستم توزیع فاجعه است؛ این نهاده‌ها در بنادر انبار شده اند و دولت اجازه ترخیص نمی‌دهد و ما تولیدکنندگان بزرگ مجبوریم از راه‌های میان بر، نیاز واحد‌های خود را برطرف کنیم.
او می‌گفت: البته در همین شرایط وخیم هم پیدا کردن این محصول، البته با هزینه‌ای گزاف کار سختی نیست.
با تلفن همراهش شماره شخص خاصی را می‌گیرد؛ صدای پشت خط بسیار جوان به نظر می‌رسد. آقای خداپرست، قیمت سویا و ذرت را می‌پرسد و آن شخص می‌گوید که هر دو به میزانی که شما سفارش دهید موجود هستند، اما با قیمت‌هایی جدید.
آقای خداپرست می‌گفت: من نمی‌دانم این دلالان، این حجم از نهاده‌های دامی را از کجا و چگونه تهیه می‌کنند؟ چرا دولت و دستگاه قضا با این همه قدرت، از عهده شناسایی و خشکاندن ریشه این سودجویان کثیف بر نمی‌آیند؟
او می‌گفت: در چند ماه اخیر قیمت‌ها دو برابر شده و خیلی از تولیدکنندگان قدرت پرداخت ندارند.
همه راه‌ها به دلالان ختم می‌شود
برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر از اوضاع نهاده‌های دامی استان، به سراغ اتحادیه مرغداران رفتم.
مدیر عامل اتحادیه با بیان اینکه ۳۰۰ میلیارد ریال نهاده از سوی اتحادیه خریداری شده که با گذشت چند ماه هنوز تحویل نشده است گفت: از زمان سفارش تا تحویل نهاده ۴ ماه زمان می‌برد که هنوز هم با وجود واریز هزینه، این نهاده‌ها تحویل استان نشده است.
آقای اسماعیلی می‌گوید: توزیع قانونی نهاده‌های دامی امروز فقط از طریق سازمان جهاد کشاورزی و سهمیه پشتیبانی است که انجام می‌شود و آن هم پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان نیست و بقیه را باید از دلال‌ها و بازار آزاد تهیه کرد؛ دلالی که با یک دستگاه تلفن همراه و واسطه‌های پر تعدادش خیلی وقت‌ها به اندازه خود تولیدکننده سود می‌برد و از آب گل آلود توزیع و عدم نظارت دولت بر آن ماهی خود را می‌گیرد.
او می‌گفت: این صنعت کاملا وابسته است و کشورمان یکی از کشور‌های وارد کننده نهاده‌های دامی تولید خوراک دام است؛ استان قم هم که دارای هوای گرم و خشک است و با بارش‌های کم نمی‌تواند محصولی مانند ذرت که آب بر است را تولید کند؛ با این هزینه‌های سنگین برای سرمایه گذاران انگیزه‌ای نمی‌ماند که در این صنعت پر خطر سرمایه گذاری کنند.
مسولان دیگر چه می‌گویند؟
ساختمان جهاد کشاورزی مقصد بعدی ام بود.
رئیس این سازمان، در همان ابتدا گفت: استان قم رتبه دوم را از جهت تامین نهاده‌های دامی دارد و مشکل برخی از استان‌های کشور در این مورد با حجم بالای معدوم کردن جوجه‌های یک روزه بسیار حادتر از استان قم است.
آقای پورمیدانی با اشاره به اینکه تا این لحظه ۴۴ درصد از نهاده‌های دامی مورد نیاز در اختیار تولیدکنندگان قرار گرفته گفت: قرار بود امسال، حداکثر جوجه ریزی مرغداران استان ۹۰۰ هزار قطعه باشد که متاسفانه با وجود هشدار‌های ما، این رقم به ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار قطعه رسید و باعث به وجود آمدن مشکل کمبود نهاده‌ها شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به عدم تخصیص ارز یارانه‌ای بانک مرکزی برای ترخیص نهاده‌های دامی از بنادر گفت: بیش از دو سوم مصرف نهاده‌ها از طریق بازار آزاد تامین می‌شود که باعث نوسانات بیشتر در بازار مرغ و تخم مرغ خواهد بود.
پور میدانی با بیان اینکه مشکل نهاده‌های دامی یک مشکل سراسری است گفت: با این وجود سردخانه‌های استان تا ۶ ماه آینده هیچ مشکلی برای تامین بازار استان ندارند.
جولان دلال تا کی؟
تامین بودن مرغ برای شش ماه آینده شاید برای خوش کردن دل مردم، آن هم به صورت موقت، خبر خوبی باشد، اما این مطلب نگرانی‌های عدیده‌ای هم به دنبال خواهد داشت؛ اینکه بازار مرغ و تخم مرغ، که حالا چند سالیست به یکی از مهمترین خبر‌های رسانه‌های کشور تبدیل شده، پس از پایان این شش ماه چه سرانجامی خواهد داشت، جای سوال دارد؛ از طرفی قرار گرفتن قم در جایگاهی درخشان در صنعت مرغ و تخم مرغ کشور، که نتیجه سال‌ها تلاش و سرمایه گذاری چند صد میلیارد تومانی مرغداران استان است، پس از این مدت به چه چالشی روبرو خواهد شد؟ سوالاتی از این دست ما را بر آن می‌دارد تا از مسئولان بپرسیم آیا برنامه‌ای برای مدیریت ماه‌های آینده و جلوگیری از به وجود آمدن تبعات ناشی از چالش نهاده‌های دامی دارند؟ چالش‌هایی که شاید در اثر شیوع کرونا و تعطیلی تالار‌ها و رستوران ها، اثرات خود را آنگونه که باید در ابتدای امر نشان ندهد، اما با عادی‌تر شدن شرایط و افزایش تقاضای بازار، قطعا این موضوع به یکی از مهمترین مشکلات بازار پر تقاضای مرغ و تخم مرغ تبدیل خواهد شد؛ بازاری که همچون سایر محصولات، سایه شوم دلال بر آن سیطره دارد؛ موجودی مخفی، فرصت شناس و البته صاحب نفوذ که همچون زالویی به جان اقتصاد کشور افتاده و روز به روز از مکش خون خریدار و تولیدکننده، چاق‌تر و چاق‌تر می‌شود.
منبع: گزارش مشروح خبرگزاری صداوسیما،استان قم