به گزارش دامپزشک نیوز_ بیماری‌هایی که ممکن است از حیوانات خانگی بگیرید تحت عنوان بیماری‌های زئونوز شناخته می‌شوند. زوئونوز در واقع، بیماری‌های عفونی هستند که بر حیوانات تاثیر می‌گذارند و ممکن است به انسان منتقل شوند.
بسیاری از بیماری های زوئونوز از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با حیوانات آسیب‌دیده گسترش می‌یابند. بعضی از آن‌ها از طریق عواملی مانند کک‌ها، کنه‌ها و پشه‌ها منتقل می‌شوند و عامل دیگر نیز می‌تواند غذا باشد.
کودکان، زنان باردار، سالخوردگان و کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، بیشتر در معرض خطر بیماری‌های زئونوز قرار دارند. بهترین راه برای جلوگیری از گسترش این بیماری‌ها از طریق شستن دست‌ها، تمیز کردن محیط حیوان خانگی، تمرین ایمنی در اطراف حیوانات برای جلوگیری از گزش‌ها و خراشیدگی، جلوگیری از نیش حشرات، شستشوی میوه‌ها و سبزیجات و پخت کامل غذاها است.
صاحبان حیوانات خانگی باید برای حفظ سلامت پت خود بکوشند و توصیه‌های دامپزشک را برای آزمایش‌های معمول مانند آزمایشات انگلی گوش کنند.
تعداد زیادی از بیماری‌های زئونوز وجود دارد و برخی از آن‌ها خطرناک‌تر و جدی‌تر از بقیه هستند. با این حال، حتی آن‌هایی که خطر کم‌تری دارند هم در صورت عدم‌رسیدگی مناسب، ممکن است به یک مسئله جدی تبدیل شوند. بسیاری از بیماری‌های زوئونوز می‌توانند حیوانات خانگی و صاحبان آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهند. خوشبختانه، خیلی جای نگرانی نیست.
دامپزشکان به عنوان خط اول سلامت جامعه حیوانات خانگی و سرپرستان آن‌ها، جهت پیشگیری و درمان این بیماری‌ها تلاش می‌کنند.
با ما باشید تا چند مورد از مهم‌ترین بیماری‌های زئونوز را معرفی کنیم.
۱. بیماری خراش گربه
این بیماری توسط باکتری‌هایی به نام Bartonella henselae ایجاد می‌شود. گربه‌ها به طور معمول این باکتری‌ها را از انگل‌های خارجی مانند کک، کنه‌ها، شپش‌ها و مگس‌ها می‌گیرند.این باکتری معمولا باعث بیماری در گربه‌ها نمی‌شود.
انسان‌ها ممکن است پس از خراش یا گازی که از یک گربه دریافت می‌کنند، پوستشان زخم شود. اگر یک گربه آلوده، زخم بازی در انسان را بلیسد، باز هم انسان‌ها به آن مبتلا می‌شوند. سگ‌ها نیز می‌توانند این بیماری را به همین شیوه دریافت کنند.
باکتریBartonella henselae اغلب باعث تورم همراه با بزرگ‌شدگی غدد لنفاوی در نزدیکی محل آسیب می شود. نشانه‌های دیگر عفونت عبارتند از تب، بی‌حالی، از دست دادن اشتها و سردرد. در صورت لزوم، افراد و سگ‌ها می‌توانند با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان شوند. در موارد نادر، بیماری خراش گربه می‌تواند بسیار جدی شود و روی چشم‌ها و سایر ارگان‌های اصلی بدن تأثیر بگذارد. خوشبختانه، اکثر مردم و سگ‌ها قادر به بازیابی و درمان کامل این بیماری هستند.
۲. ژیاردیازیس
ژیاردیازیس (Giardiasis) یک بیماری ناشی از انگل ژیاردیا است که انگلی تک سلولی و میکروسکوپی است و می‌تواند تعدادی از حیوانات، از جمله سگ‌ها، گربه‌ها، جوندگان و البته انسان را آلوده کند. کیست‌های محافظتی این انگل‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهند که مدت‌ها در محیط‌های خشن زنده بمانند تا زمانی که بتوانند یک میزبان جدید را آلوده کنند.
عفونت زمانی رخ می‌دهد که انگل ژیاردیا خورده می‌شود. این اتفاق باعث اسهال شدید و گاهی استفراغ خواهد شد. حیوانات ممکن است از خاک آلوده عبور کنند و آن را لیس بزنند، از آب آشامیدنی بنوشند یا ژیاردیا را از حیوان آلوده دیگری دریافت کنند. اگرچه ممکن است انسان از یک حیوان آلوده ژیاردیا را دریافت کند، اما این اتفاق نسبتا غیرمعمول است. انسان‌ها اغلب از طریق آب آشامیدنی آلوده مبتلا می‌شوند.
حیواناتی که برای ژیاردیازیس درمان می‌شوند، باید مرتبا شسته شوند و به یک محیط ایزوله منتقل شوند. کیست ژیاردیا در مدفوع ریخته می‌شود و می‌تواند روی بدن حیوانات باقی بماند. افرادی که با حیوانات آلوده تماس دارند، باید دست‌ها را کاملا شستشو دهند. خوشبختانه، ژیاردیا با داروهای ضدانگلی و آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. بیماران اغلب به مراقبت‌های حمایتی و مایع درمانی برای حفظ هیدراتاسیون نیاز دارند.
۳. کرم قلابدار
کرم قلابدار (Hookworms) یک انگل رایج روده در سگ‌ها و گربه‌ها است که باعث اسهال، از دست دادن اشتها و کم خونی می شود. سگ ها و گربه ها می توانند از مادرشان یا از طریق خوردن خاک آلوده مبتلا شوند.
کرم قلابدار می تواند به پوست سگ‌ها، گربه‌ها و انسان نفوذ کند و موجب واکنش موضعی شود که تورم و خارش است. انسان‌ها ممکن است فرم گوارشی این بیماری را نیز در صورت بلعیدن لاروا (کرمی که در مرحله قبل از تبدیل شدن به کرم بالغ قرار دارد و شبیه به حشره‌های کوچک و چاق هستند.) دریافت کنند که البته این اتفاق بسیار بعید است.
می‌توانید با پوشیدن دستکش هنگام کار با خاک یا تماس با حیوانات مبتلا، از این بیماری پیشگیری کنید و البته، بعد از آن نیز باید دست‌ها را به دقت بشویید. قبل از مصرف، میوه‌ها و سبزیجات را بشویید. برای جلوگیری از نفوذ کرم قلابدار به پوست، از راه رفتن پابرهنه در مناطقی که حیوانات ممکن است مدفوع کرده باشند، اجتناب کنید. اطمینان حاصل کنید که حیوانات خانگی خود را هر سال (یا بیشتر) برای آزمایشات انگلی و یا درمان‌ها چک کنید.
خوشبختانه، عفونت‌های کرم قلابی با داروهای ضدانگل درمان می‌شوند. بیشتر جانوران و انسان‌ها نیز به طور کامل بهبود می‌یابند.
۴. لپتوسپیروز
لپتوسپیروزیز (Leptospirosis) بیماری باکتریایی ناشی از باکتری‌های جنس لپتوسپیرا است. این باکتری اغلب در ادرار جوندگان و دیگر حیوانات خانگی حمل می‌شود. حیوانات و انسان‌هایی که در تماس با آب آلوده، گل و خاک هستند، ممکن است در معرض این بیماری قرار بگیرند. آن‌ها همچنین از طریق تماس مستقیم با ادرار یک حیوان آلوده نیز در خطر دریافت این باکتری قرار دارند.
سگ‌ها، دام‌ها و انسان‌ها همه به لپتوسپیروز حساس هستند. این بیماری در گربه‌ها نادر است، اما هنوز می‌توانند باکتری‌ها را حمل کنند و انتقال دهند. در حالی که برخی حیوانات و انسان‌ها به باکتری مقاومت نشان می‌دهند و هرگز بیمار نمی‌شوند، برخی دیگر نیز ممکن است بسیار بیمار شوند. لپتوسپیروز اغلب با علائم آنفولانزا آغاز می‌شود. اگر پیشرفت کند، می‌تواند بر ارگان‌های اصلی، به خصوص کبد تاثیر بگذارد.
درمان شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و مراقبت‌های حمایتی است. پیشگیری با واکسینه کردن سگ خود در برابر لپتوسپیروز صورت می‌گیرد و همچنین، جلوگیری از تماس با ادرار حیوانات.
۵. هاری
بیماری هاری (Rabies) یک بیماری جدی ویروسی است که بر پستانداران تاثیر می‌گذارد. این ویروس به سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند و منجر به مرگ می‌شود. هاری یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های زوئونوز شناخته شده است. هاری معمولا از طریق بزاق انتقال می‌یابد، اغلب پس از گازگرفتگی از یک حیوان بیمار، افراد آلوده می‌شوند. هر پستانداری از جمله سگ‌ها، گربه‌ها و انسان‌ها ممکن است به هاری مبتلا شوند.
هاری اغلب با علائم آنفولانزا شروع می‌شود و به اختلالات عصبی پیشرفت می‌کند. این موضوع می‌تواند به تغییر رفتار و تشنج نیز منجر شود. در حال حاضر، هیچ درمانی برای هاری وجود ندارد و حیوانات مبتلا به آن نیز، فرآیند درمانی خاصی را تجربه نمی‌کنند.
انسان‌هایی که در معرض هاری قرار می‌گیرند، می‌توانند با یک سری واکسیناسیون پس از قرار گرفتن در معرض ویروس و ایمونوگلوبولین هاری انسان درمان شوند. با این حال، زمانی که علائم ایجاد می‌شود، نمی توان آن را درمان کرد. زمان و محل گاز گرفتگی در بروز علایم و درمان آن نقش مهمی دارند.
اگر شما توسط یک حیوان گاز گرفته شدید، ابتدا زخم را با آب و صابون بشویید و ضروری است که سریعا پزشک خود را ببینید، مخصوصا اگر حیوان واکسینه نشده باشد. برای جلوگیری از گسترش این بیماری کشنده، همه سگ‌ها و گربه‌ها باید به طور منظم واکسینه شوند.
۶. درماتوفیتوزیس
با وجود اسمی که این بیماری دارد (Ringworm)، نه یک کرم است و نه بیماری انگلی. به علت ظاهر کرم‌مانند و حلقوی ضایعات پوستی، این نام برای آن انتخاب شده است. این بیماری درماتوفیتوزیس نامیده می شود و یک عفونت قارچی پوست است که می‌تواند بیشتر حیوانات، از جمله سگ‌ها، گربه‌ها، خرگوش‌ها، جوندگان و انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
درماتوفیتوزیس یا Ringworm با تماس مستقیم با یک حیوان یا فرد مبتلا به آن منتقل می‌شود. قارچ باعث ایجاد ضایعات قرمز، ضخیم و دایره‌ای روی پوست می شود که خارش دارد و باعث ریزش مو در بخش‌هایی از بدن می‌شود.
درمان درماتوفیتوزیس با داروهای ضد قارچی و برنامه‌های موضعی بسیار آسان است. خوشبختانه این بیماری به طور کلی، یک وضعیت جدی و خطرناک نیست. با این حال، هنگامی که شروع به گسترش به حیوانات و انسان‌ها در خانواده می‌کند، ممکن است دردسرساز و آزار‌دهنده باشد. افراد جوان، سالمند و افراد دارای ضعف ایمنی، بیشتر در معرض خطر هستند.
۷. کرم گرد روده
کرم گرد روده (Roundworm) یکی دیگر از انگل‌های روده‌ای در سگ‌ها و گربه‌ها، به ویژه توله‌ها و بچه‌گربه‌ها است. کرم‌های گرد باعث اسهال می‌شوند و بر حیوانات کوچک و ضعیف نیز تاثیر بدی می‌گذرانند. سگ‌ها و گربه‌ها معمولا از مادر در رحم یا هنگام رشد و دریافت شیر او مبتلا می‌شوند. آن‌ها همچنین ممکن است از طریق خاک آلوده نیز بیمار شوند.
انسان‌ها نیز این انگل روده‌ای را که به طور تصادفی از تخم انگل، از طریق حیوانات آلوده در محیط گذاشته شده است دریافت کنند. پس از لقاح، لارواها ممکن است در بدن مهاجرت کنند و بر چشم و اندام‌های داخلی تأثیر بگذارند. خوشبختانه، این شرایط نسبتا غیرمعمول است.
هنگام دست زدن به خاک یا تماس با حیوانات آلوده، از دستکش استفاده کنید. همیشه دست‌ها را بشویید. اطمینان حاصل کنید که حیوانات خانگی خود را سالانه (یا بیشتر) برای کرم‌ها و سایر انگل‌ها پیش دکتر متخصص می‌برید.
خوشبختانه، عفونت های کرم گرد روده را می‌توان با داروهای ضدانگل درمان کرد. بیشتر جانوران و انسان‌ها به طور کامل بهبود می‌یابند. با این حال، هنگامی که کرم گرد چشم انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بیماری می‌تواند جدی‌تر باشد و ممکن است آسیب دائمی چشم را ایجاد کند.
۸. جرب‌ها
جرب ها، یک انگل خارجی پوست هستند. این بیماری (Sarcoptic Mange) توسط جرب‌های سارکوپتیس اسکبیی ایجاد می‌شود. این جرب‌ها به پوست می‌چسبند و باعث قرمزی و خارش می‌شوند. در حیوانات، ریزش مو، پوسته پوسته شدن و خارش شدید از جمله علائم آن است.
جرب‌ها توانایی مبتلا کردن انسان‌ها و اکثر حیوانات را دارند. با این حال، انتقال بین گونه‌ها به نوع جرب بستگی دارد، زیرا برخی از آن‌ها فقط در یک گونه خاص امکان حیات و رشد دارند.
انسان‌ها از طریق تماس نزدیک با حیوانات آلوده مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، انسان‌های آلوده ممکن است جرب‌ها را به دیگران منتقل کنند. درمان آن شامل استفاده از کرم‌های موضعی یا پمادها و داروهای ضدانگل خوراکی است. حیوانات ممکن است نیاز به حمام‌های خاص داشته باشند. این درمان می‌تواند چندین هفته یا بیشتر برای حیوانات خانگی و انسان‌ها طول بکشد.
۹. کنه‌ها
کنه‌ها (Ticks) چندین بیماری را منتقل می‌کنند، از جمله تب کوه‌های راکی، بیماری لایم و ارلیکوزیس. بسیاری از کنه‌ها هم بر انسان و هم بر حیوانات تاثیر می‌گذارند. این بیماری‌ها به طور مستقیم بین انسان و حیوانات انتقال نمی‌یابد. در عوض، کنه‌ها عامل انتقال این بیماری‌ها هستند و آن‌ها را بین میزبان‌ها حمل می‌کنند.
علائم بیماری‌های منتقله از طریق کنه‌ها ممکن است چندین ماه طول بکشد تا ظاهر شوند و بیشتر، سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم بیماری متفاوت است، اما اغلب علایم ابتلا به آنفولانزا را در ابتدا نشان می‌دهند. برخی بیماری‌ها باعث بروز خارش پوستی و یا درد مفصلی می‌شوند.
تشخیص و درمان بیماری‌های منتقله از کنه‌ها می‌تواند پیچیده باشد. درمان بستگی به بیماری خاص و سیستم ایمنی فرد بیمار دارد.
۱۰. توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) یک بیماری ناشی از انگل پروتوزایی توکسوپلاسما گوندی است. این انگل می‌تواند به اکثر حیوانات و انسان‌ها منتقل شود. با این حال، معمولا در مدفوع گربه‌های آلوده و به میزان کمتر ولی به طور معمول در گوشت نپخته و خام یافت می‌شود.
توکسوپلاسموز اغلب بدون علامت در حیوانات همراه است. اکثر انسان‌های سالم مبتلا به انگل نیز بدون علائم بیماری هستند. با این حال، توکسوپلاسموز می‌تواند مشکلات جدی سلامتی برای جنین و افراد دارای ضعف سیستم ایمنی به وجود آورد. همچنین ممکن است باعث سقط جنین شود. به همین دلیل، برای زنان باردار بسیار مهم است که به گربه‌های آلوده و مدفوع گربه‌ها و مواد غذایی خام به ویژه گوشت دست نزنند تا ناخواسته مبتلا به بیماری نشوند.
در موارد نادر که انسان به علت توکسوپلاسموز بیمار می‌شود ، علائم بیماری می‌تواند مبهم باشد. علائم اولیه شامل تب خفیف، سردرد و درد عضلانی است. در موارد جدی، انگل می‌تواند به مغز آسیب برساند. درمان معمولا شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و مراقبت‌های حمایتی است.
در این مقاله، با مهم‌ترین بیماری‌های زئونوز آشنا شدیم و روش‌های درمان و پیشگیری آن‌ها را شناختیم. فرقی نمی‌کند که حیوان خانگی داشته باشیم یا نه، بهتر است که همیشه اطلاعات و دانش کافی برای بیماری‌های امروزی را داشته باشیم.
منبع: bodopet
انتهای پیام/