به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از مهر، ناصر دستوریان  شمار اعضای نظام دامپزشکی استان را شامل سه هزار پزشک دارای دکتری تخصصی و عمومی و غیره بیان کرد وگفت: برخی از نیروها در قالب کلینیک‌ها و داروخانه و مراکز دامپزشکی مشغول کار هستند.

وی با اشاره به نظارت بر پروانه‌های مرتبط اظهار داشت: یکی از اقدامات شورای نظام دامپزشکی، واگذاری امور و پروانه‌های دامداری کوچک روستایی به بخش خصوصی شامل نظام دامپزشکی است.

وی افزود: در سال گذشته ۵۰۰ کارت شناسایی بهداشتی برای دامداران روستایی در استان صادر شده است و در سال جاری ۲۰۰ پرونده نیز در دست به روزرسانی است.

دستوریان یادآور شد: زمان صدور پروانه‌ها حداکثر تا یک هفته است و در صورت بارگذاری مدارک در سامانه بین ۲۴ ساعت تا یک هفته کارت‌های بهداشتی برای دامداران و فعالان این بخش صادر می‌شود.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از فارس،بهمن جوشن با بیان اینکه میزان فعالیت و جوجه‌ریزی واحدهای پرورش مرغ گوشتی در سال 99 نسبت به سال قبل آن افزایش داشته است، اظهار کرد: در سال 99 بیش از 55 میلیون قطعه جوجه ریزی در واحدهای پرورش مرغ گوشتی در سطح استان انجام شده است که نسبت به سال قبل حدود 6 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

وی افزود: در فروردین ماه امسال نیز شاهد رشد 50 درصدی جوجه ریزی نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده‌ایم.

رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم اداره کل دامپزشکی استان خوزستان با تاکید بر اینکه افزایش جوجه‌ریزی و تراکم نیاز به نظارت‌ بیشتر توسط اداره دامپزشکی دارد، گفت: کارشناسان ادارات دامپزشکی در سطح استان با انجام نظارت‌های بهداشتی مستمر و شبانه روزی باعث جلوگیری و کنترل بیماری در فارم‌های پرورش مرغ گوشتی شده و شرایط تولید محصول نهایی و سالم برای مصرف کنندگان عزیز را فراهم کرده‌اند.

جوشن بیان کرد: بیش از 800 واحد پرورش مرغ گوشتی فعال در استان خوزستان وجود دارد که نظارت بهداشتی بر فعالیت تمامی واحدهای پرورش توسط دامپزشکی استان صورت می‌پذیرد.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایرنا، سرهنگ علیرضا صفری  اظهار داشت: یگان انتظامی مبارزه با کالای قاچاق در شهرستان بیجار، موفق به شناسایی و کشف محموله یک هزار و ۶۵۲ عددی انواع داروهای دامپزشکی قاچاق به ارزش تقریبی پنج میلیارد ریال شد.

وی افزود: در راستای مقابله با عرضه و قاچاق کالاهای غیر مجاز و غیر بهداشتی سلامت محور، نیروهای انتظامی شهرستان بیجار هنگام کنترل خودروهای عبوری در محورهای مواصلاتی، به یک دستگاه خودروی سواری مشکوک که پس از بازرسی این محموله که در به طرز ماهرانه ایی جاسازی شده بود کشف شد.

فرمانده انتظامی بیجار گفت: در این راستا نیز ۲ نفر دستگیر که پس از تکمیل پرونده  برای سیر مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی شد.

او با اشاره به اینکه قاچاق آفت حوزه اقتصاد است، تاکید کرد: تلاش پلیس به منظور مبارزه با اخلالگران اقتصادی با تمام توان ادامه دارد و با سودجویان در این زمینه در چهار چوب قانون برخورد قاطعانه خواهد شد.

شهرستان ۸۹ هزار نفری بیجار در ۱۴۲ کیلومتری شرق شهر سنندج مرکز استان کردستان قرار دارد.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایسنا، دکتر مجید همتی ، با بیان اینکه تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری ویروسی کشنده مشترک بین انسان و دام است، افزود: این بیماری با وجودی که در دام بدون علامت بوده و صرفا با ایجاد یک تب خفیف دو تا هفت روزه دیده می شود، اما در انسان علائم خطرناک و حتی کشنده ای دارد.

همتی ادامه داد: تب کریمه کنگو در انسان معمولا با تب آغاز می‌شود و پس از آن علائمی مثل حالت تهوع، بی اشتهایی، اسهال، استفراغ خونی، ضعف و درد شدید عضلانی و خونریزی زیر پوستی بروز می کند که احتمال مرگ در مبتلایان خیلی زیاد است.

رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی استان کرمانشاه، ادامه داد: تب خونریزی دهنده کریمه کنگو اولین بار در منطقه کریمه اکراین دیده شد و چند سال پس از آن در کنگو شناسایی شد، که با توجه به به همراه بودن بیماری با تب و خونریزی  به نام “تب خونریزی دهنده کریمه کنگو” مشهور شده است.

همتی با بیان اینکه دامداران، دامپزشکان، کارگران کشتارگاه‌ها و قصاب‌ها در معرض خطر این بیماری هستند، گفت: این افراد در زمان کار باید ضمن رعایت نکات بهداشتی، از لباس کار، دستکش و چکمه مناسب استفاده کنند و سلاخان و کارکنان کشتارگاه نیز باید حین کار از خوردن و آشامیدن پرهیز کنند.

وی همچنین زنان خانه دار را در معرض این بیماری دانست و به آنها توصیه کرد: در زمان قطعه قطعه کردن گوشت از دستکش یک بار مصرف استفاده کنند.

وی مهمترین عامل انتقال ویروس این بیماری را کنه ها عنوان کرد و افزود: از سایر راه‌های انتقال این بیماری می‌توان به تماس با ترشحات، خون و بافت دام و یا انسان آلوده به بیماری اشاره کرد.

همتی با اشاره به احتمال بالای شیوع بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در فصل تابستان، بر سم پاشی بدن دام و جایگاه نگهداری دام زیر نظر کارشناسان دامپزشکی در آستانه فصل گرم سال تاکید کرد و افزود: دامداران در این فصل از سال باید حداقل دو بار با فاصله 15 روز سم پاشی را انجام دهند.

وی با بیان اینکه احتمال انتقال بیماری از طریق مصرف گوشت آلوده وجود دارد، گفت: نگهداری گوشت گرم به مدت 24 ساعت در یخچال باعث از بین رفتن ویروس بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو می شود، چون در این زمان با پروسه جمود نعشی، مقداری از PH گوشت کاهش یافته و این امر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایانا، علیرضا رفیعی پور – مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذا وزارت جهاد کشاورزی گفت: هر سال در ۲۴ آوریل روز جهانی دامپزشکی در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود و با تعیین شعار سال، همه متخصصین علوم دامپزشکی و دانش آموختگان دامپزشکی سراسر جهان برای تحقق آن شعار تلاش می‌کنند. شعار سال ۲۰۲۱ پاسخ و نقش دامپزشکی در بحران کووید ۱۹ مشخص شده است، ضمن تبریک روز جهانی دامپزشکی به خانواده بزرگ دامپزشکی کشور و همه فعالان دامپزشکی جهان برای خدمات کم نظیر و بی نظیرشان، قطعا حرکت علمی و اجرایی عالمانه و خستگی ناپذیر دامپزشکی در مسیر نگاه بهداشت محور و سلامت‌گرا قرار دارد.

خانواده جهانی دامپزشکی در سطوح مختلف علمی، تحقیقاتی، پژوهشی و اجرایی با به خطر انداختن جان خودشان در مبارزه، کنترل، مراقبت، پیشگیری، درمان و ریشه‌کنی بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، تامین بهداشت عمومی جامعه، ارتقای سلامت محصولات دامی و نقش آفرینی در تجارت بین‌المللی، مسئولیت بی بدیلی را برای مردم جامعه در ذیل دولت‌ها ایفا می‌کنند.

باید گفت دامپزشکی نقش راهبری را در جهان واحد و سلامت واحد بر عهده دارد و سازمان بهداشت جهانی، سازمان جهانی بهداشت دام، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد و سازمان تجارت جهانی با نقش راهبردی دامپزشکی در جهان برای تامین و تضمین امنیت و ایمنی غذا و تغذیه رو به رو است و آرامش دیپلماسی غذا مدیون خدمات دامپزشکی در حوزه پروتئین حیوانی بصورت مستقیم، پروتئین گیاهی بصورت غیر مستقیم و تولید محصولات سلامت محور می‌باشد.

شعار امسال در برگیرنده خدمات آشکار و پنهان دامپزشکی جهان در کنترل عوامل خطرناک بیماری‌زای شناخته شده و ناشناخته مشترک بین انسان و حیوان است اگر تلاش کارکنان دامپزشکی در زنجیره‌های تولید و تامین پروتئین حیوانی نبود، اپیدمی و پاندمی بیماری‌ها به جای شیوع و بروز در هر قرن به یک دهه و گاهی سالانه تبدیل می‌شدند و تصور کنید کره زمین را با بروز جهانی سالانه پاندمی‌ها، آیا قابل تحمل و ادامه حیات برای بشر امکان پذیر بود؟

به صورت مشخص طی دو سال گذشته دنیا متوجه شد پیشگیری از حدود هزار بیماری شناخته شده مشترک بین انسان و حیوان توسط دامپزشکی توانسته به دنیا بزرگترین خدمت را ارائه کند و دامپزشکی جهان طی سال‌های گذشته موفق شده برای کنترل و جلوگیری از پاندمی ده‌ها بیماری مشابه کوید ۱۹ تلاش نماید، از زمان خلقت بشر تا کنون مهمترین میزبان بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، حیوانات هستند؛ این به آن معنی است که عوامل بیماری‌زای خطرناک ویروسی، میکروبی، انگلی، قارچی و … اگر میزبان واسط نمی‌داشتند، مستقیم به انسان‌ها سرایت می‌کردند و کنترل آن ناممکن و انتقال آن غیر قابل پیشگیری بود.

باید همه اقشار جامعه خصوصا متولیان حکمرانی با تقویت دامپزشکی و هزینه‌ای به مراتب بسیار کمتر از درمان و مبارزه با بیماری‌ها، برای سلامت جامعه نقش آفرینی و مملکتداری نمایند، شغل حیاتی دامپزشکی باید اولویت تصمیم گیری و تصمیم سازی مدیران جامعه در هر سطح و مقامی قرار گیرد و قوای سه گانه با دستگیری و کمک به علم دامپزشکی که در تمامی ابعاد زندگی و اولویت‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، بین المللی، فرهنگی و … جامعه نقش اول را بازی می‌کند با تمام توان و تا حصول نتیجه مورد نظر همراه و همکار باشند.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایسنا، شاهرخ یارویسی به مناسبت روز جهانی “دامپزشکی” ، با اشاره به نقش مهم دامپزشکی در حوزه بهداشت و سلامت عمومی، گفت: بالغ بر 60 درصد بیماریهای دامی شناخته شده عامل مشترک بین انسان و دام دارند که این موضوع ضرورت انجام اقدامات دامپزشکی را به وضوح نشان می دهد.

وی اضافه کرد: اگر بخواهیم به بهداشت جوامع انسانی اهمیت دهیم به طور قطع باید به حوزه دامپزشکی نگاه ویژه ای داشته باشیم، چراکه سفره های مردم به نوعی وابسته به حوزه دامپزشکی است و نظارت این حوزه نقش تاثیرگذاری در تامین سلامت جامعه دارد.

وی تاکید کرد: دامپزشکی در بعد اقتصادی هم حراست از سرمایه های دامی جامعه را بر عهده دارد که بی توجهی به آن می تواند هزینه‌های هنگفت اقتصادی برای جامعه در پی داشته باشد.

یارویسی در ادامه با بیان اینکه دامپزشکان سربازان گمنام عرصه سلامت هستند، گفت: حوزه دامپزشکی آنطور که باید دیده نشده و شاید این موضوع به دلیل کم کاری در زمینه برجسته کردن اقدامات دامپزشکی باشد.

وی با تاکید بر ضرورت جدی گرفتن حوزه دامپزشکی، اظهار کرد: هم اکنون نیمی از پست‌های سازمانی دامپزشکی استان خالی است که در صورت تامین نیرو به طور قطع نظارت‌های این حوزه با کیفیت و سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

 کشتار غیرمجاز دام؛ زخمی مزمن بر پیکره کرمانشاه

یارویسی سپس از  کشتار غیرمجاز دام به عنوان زخمی مزمن بر پیکره کرمانشاه یاد کرد و افزود:  هم در حوزه عرضه مرغ زنده و هم در حوزه کشتار غیرمجاز دام مشکلات زیادی در استان داریم که واقعا آزاردهنده است.

یارویسی با بیان اینکه در کوچه‌ها و معابر شهر شاهد کشتار غیر مجاز دام و عرضه مرغ زنده هستیم، گفت: متولی برخورد با این عرضه ها یک تیم مشترک است که متاسفانه تاکنون در استان سامان نگرفته و خروجی مناسبی نداشته، لذا برخورد با این مقوله نیاز به انسجام همه ارگان های ذی‌ربط دارد.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایلنا؛ بر اساس مصوبه هیئت وزیران در تاریخ 26 اسفند سال 99،  به شرکت پشتیبانی امور دام کشور اجازه داده شد 50 هزار تن مرغ با ارز 4200 تومانی برای تامین ذخایر استراتژیک وارد کشور کند. حالا بخشی از این مرغ وارد شده است، اما با اعلام گمرک سازمان دامپزشکی کشور تا امروز اجازه ترخیص آن را نداده است.

حمید نجار، مدیرکل دفتر قرنطینه و امنیت زیستی سازمان دامپزشکی کشور، در گفت وگو با ایلنا درباره دلیل تاخیر در ترخیص مرغ‌های مانده در گمرک، گفت: طبق ماده 9 قانون سازمان دامپزشکی کشور وقتی کالای اساسی وارد کشور می‌شود باید در مرز مورد آزمایش قرار گیرد تا میزان تطابق آن با الزامات بهداشتی کشور  مورد بررسی قرار گیرد تا پس از اطمینان از سلامت اجازه ترخیص داده شود.

وی ادامه داد: پس از آزمایش کالا چند مسیر متفاوت می‌توان برای آن متصور شد، مسیر اول؛ کالا سلامت باشد که اجازه ترخیص داده می‌شود. اما مسیر دوم؛ آزمایش‌ها نشان دهد کالا به هر دلیلی بار میکروبی بالایی دارد در این مسیر محصول تنها بعد از سالم سازی اجازه عرضه پیدا می‌کند، به طور مثال در مرغ اگر بار میکروبی بالا باشد مرغ مجوز انتقال به کارخانه سویس و کالباس سازی دریافت می‌کند تا با حرارت، سالم سازی و پس از آن امکان عرضه پیدا کند.

نجار تصریح کرد: مواردی نیز وجود دارد که کالا سطح آلودگی بالایی دارد یا نشانه‌های از بیماری در آن دیده می‌شود یا اینکه آلوده به فلزات سنگین و مواد شیمیایی است، در این صورت اجازه ترخصی به هیچ شکلی داده نمی‌شود.

به گفته وی؛ سازمان دامپزشکی در صورت بالا بودن سطح آلودگی یا مشاهده نشانه‌های بیماری سازمان دامپزشکی دو گزینه در پیش روی صاحب کالا قرار می‌دهد، گزینه اول مرجوع کردن کالا به کشور مبدا و گزینه دوم معدوم سازی است.

نجار یادآور شد: معدوم سازی نیز قانون خود را دارد و باید آن نیز تحت نظارت شدید سازمان دامپزشکی انجام شود.

وی انتقادات وارده به سازمان دامپزشکی برای تاخیر در ترخیص مرغ‌های وارداتی را غیر قابل پذیرش دانست و افزود: ما امین سلامت سبد غذایی مردم هستیم و اجازه نداریم این مهم را به خطر بندازیم. حتی اگر این مرغ‌ها برای شرکت پشتیبانی امور دام باشد که یک شرکت دولتی است.

نجار افزود: قانون و مسئولیت در برابر سلامت مردم به ما اجازه نمی‌دهد در برابر هیچ شرکتی چه دولتی و چه خصوصی استثناء قائل شویم.

وی تصریح کرد: سالانه هزاران تن کالای اساسی وارد کشور می‌شود و هر نوع بی‌دقتی یا سهل انگاری سازمان دامپزشکی بر سلامت آن‌ها می‌تواند بهای سنگینی به دنبال داشته باشد.

نجار درباره آخرین نتایج آزمایشات سلامت مرغ‌های وارداتی گفت: نمونه برداری‌ها در حال انجام و آزمایش‌ها در جریان است ما از شرکت پشتیبانی امور دام می‌خواهیم تا حصول اطمینان قطعی ما از سلامت مرغ‌های وارداتی صبور باشد.

به گزارش دامپزشک نیوز به نقل از ایسنا، مسعود دادفر، امروز یکشنبه ۵ اردیبهشت به رسانه‌های گروهی برای پیشگیری از بیماری تیلریوز(زردی) گفت: بیماری تیلریوز (Theileriosis) یک بیماری انگلی خونی بوده و عامل بیماری توسط کنه‌ها از دام آلوده به دام سالم منتقل شده و در صورت ابتلای دام‌ها خسارات سنگینی به دامدار وارد خواهد شد.

وی افزود: این بیماری در ایران بنام زردی معروف است؛ اگر چه بیماری مشترک بین انسان و دام نبوده و از طریق گوشت به انسان منتقل نمی‌شود، اما گوشت به دلیل عوارض عمومی مانند تب دار (پر خونی) و یا  زردی لاشه برای مصرف انسانی مناسب نبوده و در کشتارگاه‌ها گوشت دام‌های آلوده به بیماری را ضبط و معدوم می‌کنند.

رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی ادامه داد: با توجه به کاهش نزولات آسمانی و خشکسالی متعاقب آن که منجر به ازدیاد کنه‌ها و انگل‌ها می‌شود و این انگل‌ها سیستم ایمنی دام را به طور قابل ملاحظه‌ای ضعیف می‌کند، علاوه بر واکسیناسیون که ترجیحا در فصول سرد سال و قبل از  آغاز فعالیت کنه‌ها انجام می‌شود عمده‌ترین روش‌های پیشگیری از این بیماری رعایت بهداشت دام، استفاده از جایگاه مناسب برای نگهداری دام، سمپاشی اماکن دامی و یا شعله دادن آنها به منظور مبارزه با کنه‌ها است.

دادفر اظهار کرد: براین اساس، توصیه می‌شود جایگاه دام از سنگ، سیمان و مصالح با پوشش سیمانی بهسازی شود، همچنین جمع‌آوری خوراک باقی مانده از دام‌ها، جمع آوری کود و فضولات، پوشاندن آنها و حمل مرتب به خارج از جایگاه نیز اهمیت ویژه‌ای در از بین بردن کنه‌ها دارد.

وی بیان کرد: سمپاشی مرتب جایگاه دام با سموم ضد کنه در فصول و زمان‌های مناسب و نیز سم پاشی بدن دام به روش حمام، اسپری و یا سموم خطی در از بین بردن انگل‌ها و پیشگیری از بیماری حائز اهمیت بوده و ضرورت دارد دامداران نسبت به رعایت این موارد برای پیشگیری از بروز خسارت اقدام کنند.

روز جهانی دامپزشکی ۲۰۲۱، آخرین شنبه ماه آوریل هر سال

جامعه دامپزشکی جهان (World Veterinary Association) تم امسال را “واکنش دامپزشکان به کووید-“۱۹ و هوشیاری نسبت به تاثیر منفی شرایط پاندمی فعلی بر رفاه حیوانات” قرار داد.

در سال ۲۰۰۰ بر سر هشت هدف مشترک به عنوان اهداف توسعه هزاره در سازمان ملل توافق و مقرر شد که اهداف زیر تا سال ۲۰۱۵ باید تامین شود. این بیانیه در سپتامبر ۲۰۰۰ توسط ۱۸۹ کشور پذیرفته و ۱۴۷ نفر از سران سیاسی ان را امضا کرده‎اند. این اهداف عبارتند از:

آرمان ۱: از بین بردن فقر شدید و گرسنگی

آرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همگانی

آرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان

آرمان ۴: کم کردن مرگ کودکان

آرمان ۵: بهبود سلامت مادران

آرمان ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا، سل و دیگر بیماری‌ها

آرمان ۷: تضمین پایداری محیط زیست.

آرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه

با نگاهی به شرایط امروز به نظر می‎رسد که اگر در رسیدن به اهداف بالا که می‎بایست در ۲۰۱۵ به آن دست می‎یافتیم، پس نرفته باشیم، پیشرفت دلچسبی هم نکرده‎ایم.

شاید یکی از مهمترین موفقیت‎هایی که به در جهت اهداف فوق به آن رسیده‎ایم، ریشه کنی بیماری خانمان برانداز طاعون گاوی از سطح جهان بود که در حدود ۲۰۱۰ به آن دست یافتیم.

طاعون نشخوارکنندگان کوچک که در طی چند سال گذشته در منطقه از جمله در عراق و ایران صدمات و تلفات زیادی به نشخوارکنندگان اهلی و حیات وحش وارد کرده و خواهد کرد، طبق برنامه باید تا ۲۰۳۰ ریشه کن شود.

سایر بیماری‎های بسیار مهم چون سل گاوی و تب برفکی هم در چشم‌انداز ریشه کنی قرار داده شده‌اند. موفقیت در ریشه کنی طاعون گاوی و هدف گذاری برای ریشه کنی بیماری های مهم دیگر نشان می‎دهد که دامپزشکان در سطح جهان تعهد زیادی به نسبت به جامعه و اهداف هزاره توسعه داشته گام های موثری برداشته‌اند.

با این حال، تغییرات شرایط جهان موجب حیرت و شگفتی است. در حقیقت، مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داد که در عمده ۲۴ کشوری که سویه جدید آنفلوانزای H1N1 را از جمعیت‌های خوک و بوقلمون اهلی را در ۲۰۱۰ گزارش کردند، منشاء اصلی این اپیدمی‎ها در دام ها، انسان های بیمار بوده است*.

پروفسور تونی آلن در ۱۹۹۳ مفهوم آب پنهان و آب مجازی Virtual water را معرفی کرده بود ولی به نظر می‎رسد که در اهداف توسعه هزاره سازمان ملل از آن غافل بودند. این انسان خردمند اخیراً درگذشت ولی مفهومی که وی پایه گذارش بود، امروزه تا حد زیادی، البته نه به اندازه کافی، فراگیر شده است و بیش از پیش باید راهنمای عمل باشد.

مفهوم بهداشت یک پارچه One Health نشان داد که دیگر نهادها و سازمان های دولتی و غیر دولتی بدون یک همیاری چند رشته ای و بدون یک عملکرد یکپارچه از پس حل مشکلات فعلی برنخواهند آمد. بحران کووید-۱۹ دقیقا این موضوع را نشان داد. این موضوع در مورد مسائل دیگر، از جمله بیماری‎هایی که پیشتر در این متن نام‎شان آمد، صدق می‎کند. در تک تک حروفِ واژه بهداشت HEALTH در زبان انگلیسی، تمامی ویژگی‎های لازم برای مشخصات بهداشت یکپارچه مستتر است:
– Humans
– Ecosystems
– Animals
– Living
– Together
– Harmoniously**

امسال “شدت کم بارشی” (عبارتی که خود حاوی تناقض است) موجب نگرانی همه شده است. بدون یک اقتصاد، کشاورزی، دامپروری و بهداشت مبتنی بر خردمندی به سختی می‎توان از چنین بحران هایی گذر کرد. به نظر می‎رسد که بحران کووید-۱۹ به هر حال به سرپنجه دانش زیست شناسی و پزشکی مهار شود، اما مسئله آب مسئله دیروز، امروز و فردای‎مان بوده، هست و خواهد بود.